https://www.youtube.com/embed/iB-dFV_FSr8?si=NojcXywBH49W6twX" 

Алматыда ТМД мемлекеттеріне мүше елдердің шекара әскерилерінің қолбасшылары кеңесінің ұйымдастыруымен арнайы жиын болып өтті.Шараға Армения, Белорусь, Қазақстан,Ресей,Тәжікстан,Түркіменстан және Өзбекстанның Ұлттық Қауіпсіздік Комитетінің өкілдері қатысты. Шекараның өтінде қызмет жасайтын әскерилердің жұмысы қашанда ауыр,оларға оқыс оқиға бола қалған жағдайда жедел медициналық қызмет көрсету өзекті.Бүгінгі басқосуға жиналған мамандар,осы мәселе төңірегінде пікір алмасып,бірлесіп қол ұшын берудің тетіктерін ортаға салды.

МАХАББАТ БАЛТАБАЕВ ҚР ҰҚК ШЕКАРА ҚЫЗМЕТІ ӘСКЕРИ МЕДИЦИНАЛЫҚ БАСҚАРМАСЫНЫҢ БАСТЫҒЫ,ПОЛКОВНИК:

«Әскери медициналық қызметшілер жетпейді бізге.Көбісі басқа салаларға кетуде,жалақының аздығы оған себеп.Дегенмен мемлекет тарапынан шекарашылардың жалақыларын 50 пайызға көтеруде.Биыл толықтыру мәселелері көтеріліп жатыр».

Шекара қызметінде еңбек етіп жатқан әскерилерге медициналық саланың қолжетімділігін арттыруға негізделген жиында,озық технологияны қолданудың қыр-сыры қаралды.Сондай-ақ ТМД елдері арасында медициналық нано жүйені жетік меңгеретін мамандарды даярлаудың күн тәртібі әңгіме өзегіне айналды.

https://www.youtube.com/embed/cq1kTdSPNU8?si=KEHiLpGdQuiIWp3f" 

Айдың күннің аманында Ақтаудағы бірнеше үйде екі тәулік бойы электр қуаты болмай, тұрғындар далада самаурын қайнатып, ас ішті. Ашуға булыққан 33-ші шағын аудан тұрғындары түн ортасында жолды жауып, атқамінерлерді аяқтан тік тұрғызды. Себебі амалдың жоқтығынан осындай қадамға баруға мәжбүр болғандарын айтады. Сюжет көрейік.

Тоқтың тәуліктеп жоқ болуы, осындай әрекетке әкеліп соқтырды. Тұрғындар далада от жағып, ас ішкен. Электр қуатын күте-күте шаршаған қараша халық, түн ортасында жолды жауып тастауға мәжбүр болған. Электр желісіндегі апат бір емес, бірнеше жерден болған. Салдарынан 500-ге жуық пәтер жарықсыз қалған. Қазір жөндеу жұмыстары жүріп жатыр. Жалпы тұрғындардың айтуы бойынша тоқтың мезгілсіз өшуі бірінші рет емес екен.

ОРЫНХАН АЙДАШЕВА ТҰРҒЫН

«Дұрыс емес қой осылай жұмыс істеуі. Лифтіміз істемей тұр. Қазір мен жаяу түстім. Қазір жаяу көтерілуім керек. Подъезде свет жоқ. Мәселе сол».

АЙГҮЛ ҚЫЗЫЛБАЕВА ТҰРҒЫН

«Бізде жарық жие сөнеді. 5-6 сағаттан сөнеді. Біз оған көнеміз. Енді кеше тіпті шеттен шығып кетті. Екі түн, бір күн свет болмады. Бала шаға магазиндегі мұздай пирожки мен мұздай суға тойды».

33 шағын ауданындағы мына үйлер тоқ болмаса ас-суын қайната алмайды. Себебі газ әлі күнге дейін берілмеген. Жалпы тіршілік тоққа тәуелді. Ал қаладағы электр желісінің сапасын айтатын болсақ, 80 пайыз тозығы жеткен. Салдарынан осындай апаттар жие тіркеледі.

ҒАЛЫМЖАН СЕРІКБАЕВ: АҚТАУ ҚАЛАЛЫҚ ТҰРҒЫН ҮЙ-КОММУНАЛДЫҚ ШАРУАШЫЛЫҚ БӨЛІМІНІҢ БАСШЫСЫ

«Үйді2021-ші жылы қабылдадық. Тек домның өзін қабылдадық. Ал инженерный сетьттерін әлі қабылдаған жоқпыз. Құрылыс бөлімі салды оны, документтерін жинақтап, бізге тапсыру қажет. Біз содан кейін барып управление энергетикаға береміз. Энергетикадан тиісті мекемелерге тапсырамыз оны»

Әзірге тоқ тек пәтерлерге ғана берілді. Ал жедел сатылар іске қосылған жоқ. Подъезд ішіндегі жарық та дәл солай. Мамандар электр желісін қалпына келтіру үшін екі аусыммен жұмыс жасап жатқандарын айтты.

https://www.youtube.com/embed/XQ1ounIqoH0?si=l8rJ1zth-pZe6aqA"

Бүгін АҚШ-тың Джорджия штатының теңіз орталығында сырт келбеті акулаға, дене бітімі қарапайым скатқа ұқсайтын теңіз жануарларын құтқару басталды. Бұл теңіз жануарлары «акула сәулелері» деп аталады. Бірақ олар жойылудың алдында тұр. Дей тұрғанмен, оларды әлі де заңды түрде ұстауға, сатуға болады.

Бұл үш скаттар өткен жазда Тайваньдағы балық фермасында дүниеге келген. Олар акула аулайтын үлкен тордың ішінен табылған.

КРИС КОКО ТЕҢІЗ ОРТАЛЫҒЫНЫҢ ҚЫЗМЕТКЕРІ:

«Соңғы бірнеше жылда біз олардың өткір омыртқаларына сұраныстың көп екенін байқадық. Оларды кейде акула сорпасын жасау үшін қолданылатын қанаттар үшін пайдаланады. Сонымен қатар олардың тікенді омыртқалары мен артқы және көз айналасындағы жоталары алқа, сақина секілді бұйымдар жасауға пайдаланылады».

Акула сәулелері Үнді-Батыс Тынық мұхитында, сондай-ақ Шығыс Африка, Папуа-Жаңа Гвинея, Жапония және Австралия маңындағы суларда кездеседі.

КРИС КОКО ТЕҢІЗ ОРТАЛЫҒЫНЫҢ ҚЫЗМЕТКЕРІ:

«Біз олардың мейрамханаларда теңіз өнімдеріне айналмауы үшін сатып алдық. Олар мұхиттағы жойылып бара жатқан барлық түрлердің қатарында болады. Оларға жақсы қарап, өсіреміз. Болашақта оларды жақсы бағдарламаларға шақыратын болады».

Ғалымдардың айтуынша, балық аулау салдарынан акула сәулелерінің саны қалыпқа келе алмай жатыр.

КРИС КОКО ТЕҢІЗ ОРТАЛЫҒЫНЫҢ ҚЫЗМЕТКЕРІ:

«Қоқыстар аз. Бірақ балық аулау жылдамдығы табиғи көбею жылдамдығынан әлдеқайда жоғары болып тұр».

Бұл ұлттық Тайвань мұхиты университетімен және Тайвань балық шаруашылығы ғылыми-зерттеу институтымен бірлесіп жасалған 10 жылдық зерттеу бағдарлама болмақ.

https://www.youtube.com/embed/AM60fXcnDSQ?si=Ex4H_kIgKqOog1qP" 

Ақмола облысында 2 жыл бойы жүк көліктерін заңсыз тіркеу бойынша қылмыстық қызметті жүзеге асырған адамдар, оның ішінде мамандандырылған халыққа қызмет көрсету орталығының қызметкерлері әшкереленді.  

Тергеу барысында қаржылық мониторниг агенттігі аумақтық департаменті Көкшетау қаласы халыққа қызмет көрсету орталығының мамандандырылған бөліміне Еуропадан әкелінген 100-ден астам автокөлік құралын алғашқы тіркеу үшін алым төлеу туралы жалған төлем құжаттарын беру фактілерін анықтады.

ӘЛІБЕК ӘБДІЛОВ ҚР ҚМА РЕСМИ ӨКІЛІ

Қылмыстық іс-әрекеттің нәтижесінде мемлекетке 700 млн теңгеден астам шығын келтірілді. Аталған фактілер бойынша сотқа дейінгі тергеп-тексеру басталды және күдікті адамдарға қатысты сот қамауда ұстау түріндегі бұлтартпау шарасына санкция берді.

https://www.youtube.com/embed/Wq6Bbry_IUg?si=_7LjxO8OBKNvCwpl" 

Алматылық оқушыларды апатта аман алып қалудан сейсможаттығу өткізілді. Жер сілкінісі, балаларды эвакуациялау. Осындай сценариймен оқушыларды айтып келмейтін апатта аман қалудың амал-тәсілін үйрететін сейсмо-жаттығу өтті.

Төтенше жағдайға дайындық негізінен жылда пысықталады. Өйткені Оңтүстік астана сейсомикалық қауіпті аймақ болып саналады. Дүмпулер болған жағдайда білім ордалары қандай әркет жасайды, мұны мегаполистегі № 147 гимназияның ұстаздары мен жоғары сынып оқушылары «Жер-2023» командалық-штабтық оқу-жаттығу аясында көрсетті. Білім мекемесіне Қазақстан Республикасының Төтенше жағдайлар министрі Сырым Шәріпханов арнайы келіп, мектептің дайындығын өз көзімен көріп, оқушылармен әңгімелесті.

Төтенше жағдайда мектепте тіркеу орны болады. Оқушылар сонда дүние астаң-кестең болып жатса да, аты-жөні мен мекенжайын міндетті түрде жазуы қажет. Жоғалып кетпес үшін. Кейін сценарийге сәйкес, жоғары сынып оқушылары эвакуацияланды. Олар автобуспен, темір жол вокзалына жеткізіліп, ары қарай пойызбен Ақтөбеге жол тартты.

АЙГЕРІМ САҒЫМБАЕВА ОҚУШЫ

Қазақстан Республикасының Төтенше жағдайлар министрі Сырым Шәріпханов, мектептегі дайындыққа оң баға берді.

СЫРЫМ ШӘРІПХАНОВ ҚР ТӨТЕНШЕ ЖАҒДАЙЛАР МИНИСТРІ

Негізгі мақсаты – оқушылардың төтенше жағдайдағы іс әрекетінің деңгейін көтеру.

ГҮЛІМХАН ЖАЙҒАРАЕВА № 147 ГИМНАЗИЯСЫНЫҢ МҰҒАЛІМІ

Алматы 9-10 балл сейсмика аймағында орналасқан. Дегенмен мамандар биыл шаһарда жоғары балл жер сілкінісі болмайды деп сендірді.

https://www.youtube.com/embed/SXTvI8pshY8?si=EO79JSGj9CjoLAtf" 

2030 жылға қарай Қазақстанда энергия тапшылығы орын алады. Бүгіннің өзінде энергияға деген тәуелділік артып, қуат көзін жеткізу қиындап барады. Егер электр энергиясы болмаса, күллі экономика зардап шегеді. Өнеркәсіп құлдырайды. Оны шешудің бір жолы- атом электр станциясын салу. Бүгін Астанада Сілтеме баспасөз клубында өткен жиында «Байтақ» жасылдар партиясының төрағасы Азаматхан Әміртаев осылай деді.

АЗАМАТХАН ӘМІРТАЕВ «БАЙТАҚ» ЖАСЫЛДАР ПАРТИЯСЫНЫҢ ТӨРАҒАСЫ

«Семей палигон қиыншылығын көргендер бар, Курчатовты білетін адамдар бар, солар шатастырып жатыр, ядролық палигонмен АЭС шатастырып жатыр. Біздікі суды пайдаланады. Ол өте қауіпсіз . Екінші жақ көмір отынының лоббистері АЭС көмір отынының бәсекелесі. Бұл бізге бүгінгі күні ең басты энегрия қауіпсіздігіміздің басты көзі екенін халыққа жеткізуіміз керек».

Жиынға қатысқан сарапшылар мен ядролық физика институтының мамандары болса, Алматы облысы Үлкен ауылында салынатын атом электр станциясы қауіпсіз деп отыр. Айтуларынша, ол СО2 көмірқышқыл газын бөлмейді, Балқаш көліне де еш зияны тимейді. Себебі, одан мүлдем су алынбайды дейді ғалымдар. Айта кетейік, Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев, Қазақстан халқына жолдауында АЭС-тың салыну, салынбауын халық референдум арқылы өздері шешеді деген болатын.

https://www.youtube.com/embed/fycbEBNBfJA?si=ZLzi1WyM-Zd1IzzU" 

Премьер- министр Әлихан Смайыловтың төрағалығымен экономиканы демонополизациялау жөніндегі комиссияның кезекті отырысы өтті. 11 жекеменшік жылу электр орталығын прокурорлық тексеру нәтижелері қаралды. Олардың кейбірінде жүйелі заң бұзушылықтар анықталды. Премьер- министр жөндеу және жаңғырту жұмыстарының кестесін бекітуді талап етті.

Оны бұзған жағдайда нысандарды мемлекеттік меншікке қайтару жөнінде шаралар қабылданатын болады. Сонымен қатар отырыста ірі өнеркәсіп кәсіпорындарын газбен жабдықтау саласындағы өнімсіз делдалдарды жою мәселесі талқыланды. Осы компаниялардағы мемлекеттің үлесі бұрын төмен бағамен жеке меншікке берілген болатын. Әлихан Смайылов заңнамаға сәйкес активтерді мемлекеттік меншікке қайтару мәселесін пысықтауды тапсырды.

https://www.youtube.com/embed/mh1M9XsNMXw?si=GDIwsOHrfVGjEVV4" 

https://www.youtube.com/embed/ENP8WwLXC2U?si=_Ihn5gqOEH0ZG3zL"

Алматыда қала күніне орай кітап фестивалі өтті. Оған 50-ден астам баспа қатысты. Мереке аясында түрлі акциялар, сондай ақ жазушылармен кездесу ұйымдастырылды.

Биыл қала күніне тұспа-тұс келген Kitap Fest Almaty фестивалінің тақырыбы: «Ұлттық әдебиет. Ұлттық тіл. Ұлттық дәстүрлер», деп аталды. Осымен 9-шы рет ұйымдастырылып отырған шараға 20 мыңға жуық оқырман қатысты. Олар кітап авторларымен кездесіп, пікір алмасып, көкейде жүрген сұрақтарына жауап алды.
Жобаның мақсаты - кітаптың, мәдениет пен білімнің маңызын арттыру, қазақстандық жазушылар мен олардың әдеби шығармаларын насихаттауға жәрдемдесу, халықты оқуға тарту.

ҒАНИ МАЙЛЫБАЕВ АЛМАТЫ ҚАЛАСЫНЫҢ МӘДЕНИЕТ БАСҚАРМАСЫНЫҢ БАСШЫСЫ

Фестивалде кітап сүйер қауым үшін ауқымды бағдарлама дайындады: отандық жазушылар жаңа кітаптарын таныстырды. «Оффлайн кітаптар туралы» танымал жазушылар, қоғам қайраткерлері мен блогерлер пікір алмасты. Алматылықтарға иллюстрацияланған кітап көрмесі, шеберлік сыныптары, түрлі байқаулар мен акциялар, Қазақстанның ірі баспалары мен кітап дүкендерінің жәрмеңкесі ұсынылды.

БАҚЫТ БАЙТІБАЕВА АУДАРМАШЫ, РЕДАКТОР

Баспагерлер және кітап дүкендері өз өнімдерін көрмеде 30% - ға дейінгі жеңілдікпен сатты. Оған 50-ден астам кітап дүкендері мен баспа қатысты. Сонымен қатар, әр түрлі жанрдағы 5000 кітап тегін таратылды.

https://www.youtube.com/embed/xiYUpDi2JUs?si=Aed07VuPUKwQ5wT0" 

Марракештен оңтүстікке қарай 40 шақырым жерде орналасқан Мулай Брахим ауылының жанындағы тау бөктерінде жергілікті тұрғындар 18 жасар ұлымен бірге қайтыс болған 45 жастағы әйелді жерлеуде. Мароккодағы жер сілкінісі құрбандарының саны 2100-ден асып, сағат санап өсуде. 2400-ден астам адам зардап шекті.

Бұл ел үшін 1900 жылдан бергі ең қауіпті жер сілкінісі. Оның күші Рихтер шкаласы бойынша 6,8 баллды құрады. Эпицентрі Атлас тауларының сирек қоныстанған аймағында болды. Ең көп зардап шеккен аумақ шалғайдағы биік Атлас тау жотасындағы ауылдар. Жер асты дүмпулері Марокконың астанасы Рабатта да эпицентрден 350 шақырым жерде сезілді. Көптеген адамдар баспанасыз қалып, бірнеше күн бойы ашық аспан астында түнеді. Енді олар тамақ, су және баспана табуға тырысуда.

ЖЕР СІЛКІНІСІНЕН АМАН ҚАЛҒАН ТҰРҒЫН: "Біз 24 адамбыз. Олар бізге бір шатырға сыймайтынымызды айтты. Егер бос болса, басқасын беруге уәде берді".

Ал бұл адам жер сілкінісінде кішкентай ұлынан айырылды. Апат барлығы отбасылық кешкі асқа үстелге жиналған сәтте орын алған. Кішкентайы ас үйге кеткенде оны үйдің шатыры басып қалған.

ХАМИД БЕН ХЕННА – БАЛАНЫҢ ӘКЕСІ: "Барлығы 23:00 немесе 23:30-да басталды. Біз кешкі ас ішіп отырғанбыз. Мен ұлымнан десертті кесу үшін ас үйден пышақ әкелуін өтінгем. Ол ас үйден шыққан бойда жер сілкінісі болды. Ол қазір қоқыстар тұрған жерге жүгірді. Оны бір жарым-екі метр қоқыс басып қалды".

ФАТИМА БУЖИГ – БАЛАНЫҢ АНАСЫ: "Жарық болған жоқ. Біз қараңғыда қалып қойдық. Жер сілкінісін, тастар мен қабырғалардың құлағанын естідік, басында не болып жатқанын түсінбедік. Ұлым телефондарды тапты, оның шамдарын қостық. Содан кейін ғана бүкіл ауылдың қирандыға айналғанын көрдік".

Үкімет табиғи апаттың зардаптарын жою үшін шұғыл шаралар қабылдап, іздеу-құтқару топтарын күшейтіп, ауыз сумен қамтамасыз ету және тамақ, шатырлар мен көрпелер таратуда. Елде үш күндік аза тұту жарияланды. Король Мұхаммед VI бүкіл елдегі мешіттерде қайтыс болғандар үшін дұға етуге шақырды.

https://www.youtube.com/embed/rJ7p4E6y8NI?si=Bsegg8Ffc_4wBpl7" 

Үндістанда "үлкен жиырмалық" саммиті аяқталды. Кездесуді АҚШ пен Ресей жоғары бағалады, өйткені мүше елдер жалпы декларацияны келісе алды. Сонымен қатар, Қытайдың "Бір белдеу – бір жол"бағдарламасымен бәсекелесе алатын жаңа жоба жарияланды.

Саммит 10 қыркүйек жексенбіде аяқталды. Алайда декларация бір күн бұрын келісілген болатын. Бұл серпіліс деп саналады, өйткені Үндістан төрағалық еткен жыл ішінде министрлер деңгейінде консенсусқа қол жеткізу мүмкін болмаған. Атап айтқанда, Украинаға қатысты тармақтар бойынша. Бұған дейін оларға Ресей мен Қытай қарсы болған. Бұл жолы барлығына қолайлы тұжырымдар табылды.

Осылайша, қорытынды құжатта бүкіл әлем бойынша адам азаптары мен соғыстардың салдары туралы терең алаңдаушылық білдірілді. Ресей мен Украина арасындағы қақтығыс мәселесінде қатысушылар қауіпсіздік кеңесі мен БҰҰ Бас Ассамблеясында қабылданған ұлттық ұстанымдар мен қарарларға сілтеме жасады. Сонымен қатар, декларацияда жаһандық азық-түлік және энергетикалық қауіпсіздік пен жеткізу тізбегіне алаңдаушылық білдірді. Құжатта ресейлік және украиндық астықты, азық-түлік және тыңайтқыштарды қауіпсіз жеткізу туралы айтылды.

Алайда, мәтінде олар осы мәселелер бойынша қатысушылардың әртүрлі көзқарастары бар екенін түсіндірді. Бұл ретте Түркия президенті Режеп Тайып Ердоған Анкара, Мәскеу және Киев астық мәмілесін қайта бастау туралы келіссөздерді жалғастыратынын мәлімдеді. Консенсус Үндістан Премьер-Министрі Нарендра Модидің жеке саяси жетістігі болды. Өйткені, Саммитке дейін ешкім келісімге келеді деп үміттенген жоқ.

Отырыс барысында Африка одағы 55 мемлекет мүшелікке кіретін "Үлкен жиырмалықтың" тұрақты мүшесі болып танылды.
Келесі G20 кездесуі Бразилияда өтеді.

https://www.youtube.com/embed/lsXz0e1HL3k?si=MYggbQHLWSA88K1g" 

Қызылорда өңірінде егін жинау науқаны басталып, күрішке орақ түсті. Сырдың суына малынып, дала төсін алтын түске бояған Жаңақорғанның «ақмаржаны» пісті. Алғашқылардың бірі болып Қожакент ауылдық округіндегі «Нұрбол И» шаруа қожалығы егінге орақ салды.

Жалпы Қызылорда облысы бойынша 89 мың гектарға күріш егілсе, соның 7600-ден аса гектары Жаңақорған ауданында. Бел жазбай еңбек еткен шаруалардың жемісін енді жинап алу қажет. Егіс алқабын баптаған шаруалар үшін орым науқаны өте маңызды болып тұр.

Биыл су тапшылығы айтарлықтай сезілген. Дегенмен мамандардың айтуынша күріштің шығымы жақсы болған.

ТАЛҒАТ ЗЕЙДӘЛИЕВ ЖАҢАҚОРҒАН АУДАНЫНЫҢ АУЫЛ ШАРУАШЫЛЫҒЫ ЖӘНЕ ЖЕР ҚАТЫНАСТАРЫ БӨЛІМІНІҢ БАСШЫСЫ:

«Тамыз айынан бастап бізде анық су тапшылығы сезіле бастады. Біз бірден тамыз айының 8-інен бастап, 250 кубқа дейін Сырдария өзенінен төмендеген су мөлшеріне сәйкес, 4 округтен Киелі төбе магистральді каналы бойындағы бекеттермен су кезектестіру тәсіліне көштік. Нәтижесінде, қазіргі таңда сол бекеттер бойынша екі кезектен су ішіп, сусыз қалу қаупі болған 1600 гектарды 300 гектарға дейін төмендеттік. Соңғы 300 гектарымыздың өзі қазір су ішіп, вегатациялық кезең сәл кешіктіргенімен ораққа ілініп, орташа егістікте төмен болуы мүмкін».

«Нұрбол И» шаруа қожалығы — 2006 жылдан бері жемісті еңбек етіп келе жатқан берекелі ұжым. Шаруашылықта егінді оратын техникалар талапқа сай. Жыл сайын ауылшаруашылық саласында молынан өнім алатын шаруа қожалығында 50-ге жуық адам жұмыс істейді. Шаруалар «Лидер» сортымен қатар биыл күріштің «Маршал» деп аталатын жаңа күріш түрін де еккен.

ИЗАТУЛЛА ҮСЕНОВ «НҰРБОЛ И» ШАРУА ҚОЖАЛЫҒЫНЫҢ ТӨРАҒАСЫ:

«Биылғы жылы 60-70 центнерден күріштен өнім алсақ деп межелеп отырмыз. Техника саны 3 комбайн бар оратын. 3 подборщигіміз бар оның ішінде торм бар. Сол подбощиктермен жинаймыз құдай қаласа. Жауын-шашынға қалдырмай уақытылы жинап аламыз деген ойдамыз».

ӨМІРБЕК ҮСЕНОВ КОМБАЙНШЫ:

«Бұрынғы техникалар күніне 20-30 тонна бастырса, бұлар күніне 80-90 тонна бастырады. Жағдайлары керемет жалпы. Ішінің барлығы компьютер. Рөлден түскенде өзі автоматты түрде өшеді 10 минуттың ішінде. Жалпы қауіпті ештеңе жоқ».

Айта кетейік, жалпы аудан бойынша күзгі егін жинау науқанына 207 трактор мен 70 комбайн жұмылдырылмақ. Оларға 1487 тонна дизель отыны бөлінген.