Alatau Kazakhstan

Қазақстанда легионерлерге бюджеттен қаржы бөлінбейді. Бүгін Президент Қасым-Жомарт Тоқаев 2025 жылғы 15 сәуірде қол қойған «ҚР кейбір заңнамалық актілеріне дене шынықтыру және спорт, сондай-ақ артық заңнамалық регламенттеуді болғызбау мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» Заң күшіне енді, деп хабарлайды Алатау телеарнасы. Туризм және спорт министрлігінің хабарлауынша, жаңа заң спорт саласын жаңғыртуға, спорт саясатының тиімділігін арттыруға және бюджет қаражатын оңтайлы пайдалануға бағытталған. Командалық спорт түрлеріндегі клубтарды ұстауға арналған бюджет лимиті айлық есептік көрсеткішке (АЕК) байланысты бекітілді. Бұл инфляцияны ескеруге мүмкіндік береді және жыл сайын қаржыландыру көлемін қысқартуға жол бермейді. "Бүгінде басым бағыт ретінде 60-тан астам спорт түрі айқындалды. Олардың шамамен 30-ы еліміздің әрбір өңірінде дамиды. Оның ішіне Олимпиада, Паралимпиада, Сурдлимпиада, Азия және Пара Азия ойындары бағдарламасына енген, сондай-ақ ұлттық спорт түрлері кіреді. Сондай-ақ спорт федерацияларының мәртебесі нақтыланды, яғни республикалық және өңірлік бірлестіктер ұлттық аккредиттелген федерациялар деңгейіне ауыстырылды. Аккредитацияның міндетті шарты ретінде, жергілікті федерациялардың ұлттық құрамға мүшелігі бекітілді", — делінген хабарламада. Одан әрі ведомство таратқан ақпаратта І топтағы мүгедектігі бар спортшылардың сүйемелдеушілері заңмен қорғалғаны айтылған. Олар спортшыға киім ауыстыру, арбаны алмастыру, медициналық тексеруден өту және өзге де жағдайда көмек көрсетеді. Бұл норма жаттығу барысы мен жарыстарға қатысу жағдайын жақсартуға бағытталған. Одан бөлек, жаңа заңда спорт ұйымдары басшыларын 5 жылдық мерзіммен ротациялау жүйесі енгізілді. Егер белгілі бір ауданда жалғыз спорт құрылымы болса, ротация сол облыс аумағындағы көршілес аудан немесе қала арасында жүзеге асырылады. "Аталған өзгерістер қазіргі жағдайды жан-жақты талдау негізінде қабылданды. Елімізде 180-нен астам спорт түрі дамыса да, халықаралық ареналарда тұрақты нәтиже көрсететін небәрі 14 жазғы және 5 қысқы олимпиадалық спорт түрі бар. Қаржылық шығындардың өсуі, нәтиженің төмендеуі және жүйелі тәсілдің болмауы заңнамалық реформаның қажеттігін туғызды", — дейді министрліктен. Бүгінде Туризм және спорт министрлігі заңға енгізілген түзетулерді іске асыруға кірісті.

Қазақстанда 46 градусқа дейін аптап ыстық болады

16-06-2025 Hits:21 Жаңалықтар sitemanager

Елімізде күн райы қатты ысиды деп болжануда. Тіпті кей өңірлерде 46 градус аптап сезілмек, деп хабарлайды Алатау телеарнасы. "Қазгидромет" синоптиктері 17-19 маусымға жасалған ауа райы болжамын жариялады. Орталықта ауа температурасы түнде 18-25 градустан 15-22 градусқа дейін төмендейді, 17-18 маусымда күндіз 35-39 градус қатты ыстық болады. Облыстың оңтүстігінде 42 градус өте қатты ыстық болады, 19 маусымда 27-32 градус жылыға дейін төмендейді. Шығыста түнде 12-23 градус жылыдан 17-25 градус жылыға дейін, күндіз 27-35 градус жылыдан 35-39 градус қатты ыстыққа дейін жоғарылайды. 19 маусымда жекелеген аудандарда 40 градус өте қатты ыстық болады "Оңтүстік-шығыста түнде 18-23 градус жылыдан 20-25 градус жылыға дейін жоғарылайды, күндіз 35-39 градус қатты ыстық, 18-19 маусымда жекелеген аудандарда 42 градус өте қатты ыстық болады", - дейді синоптиктер. Күндіз оңтүстік аймақтарда 43-46 градус қатты ыстықтан 30-38 градусқа жылыға дейін төмендейді деп болжанып отыр. Десе де республиканың басым бөлігінде Солтүстік-батыс циклонының өтуіне байланысты ауа райы құбылмалы болады: найзағай ойнап, жаңбыр жауады, екпінді жел тұрады. 18-19 маусымда еліміздің солтүстік-батысында, солтүстігінде қатты жаңбыр жауады, бұршақ жаууы мүмкін.

Қазақстандықтардың кредит төлеуі жеңілдемек

13-06-2025 Hits:31 Жаңалықтар sitemanager

Елімізде несие төлеу шарты жеңілдеуі мүмкін. Жаңа ереже құжаты «Ашық НҚА» порталында жарияланды, деп хабарлайды Алатау телеарнасы. Бұл туралы ҚазАқпарат жазды. Онда қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі банк алдындағы қарыз шартының талаптарына өзгерістер енгізгені айтылады. Яғни, жобада әртүрлі кредиторда екі және одан да көп тұтынушылық кепілсіз кредиті бар азаматтар үшін мерзімі өткен берешекті қайта қарау тетігін енгізу көзделген. «Әртүрлі кредиторда бірнеше мерзімі өткен кепілсіз кредиті бар азаматтардың қарыз жүктемесін жеңілдету мақсатында, берешекті біріктіру және ұзағырақ әрі икемді төлем кестесі арқылы ұжымдық қайта құрылымдау тетігі енгізіледі. Бұл борышкер азаматтардың қаржылық жағдайын жақсартуға және қаржылық тұрақтылық деңгейін арттыруға ықпал етеді», — делінген құжатта. Айта кетейік, бүгінде Қазақстан экономикасындағы кредиттің 54%-ы халықтың мойнында екен. Бұл 23,6 трлн теңге.

Қазақстанда қандай мамандыққа сұраныс жоғары

11-06-2025 Hits:30 Жаңалықтар sitemanager

Елімізде қай салаға жұмысшы қолы жетіспейтіні белгілі болды. Мұндай мәліметті Enbek.kz электрондық еңбек биржасы жариялады, деп хабарлайды Алатау телеарнасы. Спутниктің жазуынша, 2025 жылдың мамыр айында Enbek.kz электрондық еңбек биржасында 86 мың бос жұмыс орны мен 110 мың түйіндеме орналастырылған. Алдыңғы аймен салыстырғанда олардың саны сәйкесінше 11,8% және 4,3%-ға азайды. Кадрға ең жоғары қажеттілікті дәстүрлі түрде білім беру (15 мыңнан астам бос жұмыс орны), қызмет көрсетудің басқа түрлері (10,7 мың) және құрылыс (8,5 мың) салалары көрсетті. Жұмыс берушілердің ең жоғары белсенділігі Астана қаласында (барлық бос жұмыс орындарының 11,5%-ы), Түркістан (7,5%) және Павлодар (7,1%) облыстарында тіркелді. Жұмыс іздеушілер белсенділігінің төмендеуі Алматы қаласында (-28%) байқалды, басқа өңірлердің көпшілігінде төмендеу көрсеткіші 15%-дан аспады. Сұранысқа ие мамандықтардың ішінде тәртіп сақшыларына (1,8 мың бос орын), медбикелер (1,7 мың) мен жүргізушілерге (1,5 мың) сұраныс сақталды. Жалақы бойынша ең көп ұсыныстар тау-кен өнеркәсібіндегі басшының орынбасары (орта есеппен 788 мың теңгеден), бас құрылысшы (662 мыңнан) және бұрғылаушы-инженер (605 мыңнан) лауазымдарына тіркелді. Жұмыс іздеушілер арасында ең жоғары жалақы күтетін ұшқыш (орта есеппен 2,3 млн теңгеден), IT жобаларды әзірлеу бөлімінің басшысы (1,2 млн теңге), өндіруші саладағы участке басшысы (1,1 млн теңге) лауазымдарына үміткерлер тіркелді.

Мектеп оқушыларын тамақтандырудың жаңа стандарты бекітілді

09-06-2025 Hits:36 Жаңалықтар sitemanager

Елімізде мектеп оқушыларын тамақтандырудың жаңа стандарты бекітілді. Жаңа стандартқа сәйкес, жаңа піскен көкөністер, жемістер мен табиғи өнімдердің үлесі артады, деп хабарлайды Алатау телеарнасы. Денсаулық сақтау министрлігі биыл жаңа оқу жылынан бастап күшіне енетін мектептегі тамақтанудың жаңа стандарты мен көп нұсқалы үлгілік мәзірді бекітті. Мәзірде балалардың физиологиялық қажеттіліктері мен калория ескерілген. "Сондай-ақ стандарт шағын жинақталған мектептерде, буфеттерде тамақтануды ұйымдастыруға және қант диабеті, тамақ аллергиясы, целиакия ауруы, лактоза жеткіліксіздігі және басқа да аурулар сияқты ерекше диеталық қажеттіліктері бар балаларды тамақтандыруға қойылатын талаптарды қамтиды", - дейді санитариялық-эпидемиологиялық бақылау комитеті төрағасының орынбасары Роза Қожапова. Бұдан былай балабақшаларда, мектептерде, техникалық және кәсіптік, сондай-ақ білім беру-сауықтыру ұйымдарында тамақтануды ұйымдастырудың бірыңғай тәсілдері қолданылады. Жаңа стандартқа сәйкес, диетада қант, тұз және май мөлшері едәуір азаяды. Ал құрамында табиғи емес өнімдер мен тұз бен қант көп болатын өнімдер, атап айтқанда, шұжық өнімдері, ысталған ет, қант қосылған шырындар, спредтер, дәм мен иісті күшейткіші бар өнімдер алынып тасталады. Соның орнына жаңа піскен көкөністер, жемістер мен табиғи өнімдердің үлесі артады. Ас блогы жоқ шағын жинақталған мектептерде ыстық бутербродтан, ашытылған сүт өнімінен, маусымдық жемістерден және сусыннан (сүт, айран, итмұрын сусыны, кептірілген жемістер, жидектерден) тұратын ланч-пакеттер дайындалады. Қазіргі кезде мектеп әкімшіліктерін, медицина қызметкерлерін, тамақтану қызметтерін жеткізушілерді және бракераждық комиссияның мүшелерін онлайн оқыту жүргізіліп жатыр. Әзірленген мәзір санэпидбақылау комитетінің ресми сайтында орналастырылды және білім басқармалары мен бизнес субъектілерін хабардар ету үшін оқу-ағарту министрлігіне жіберілді.

Қазақстан Елтаңбасы әлемде 8-орында

04-06-2025 Hits:55 Жаңалықтар sitemanager

Қазақстан Республикасының Мемлекеттік Елтаңбасы әлемде геральдикалық көрінісі мен мағынасы жағынан 8-орында. Бұл туралы Kazinform тілшісіне берген сұхбатында Жандарбек Мәлібеков мәлімдеді, деп хабарлайды Алатау телеарнасы. ҚР Мемлекеттік Елтаңбасының авторы 1992 жылдан бері бірнеше рет жетілдіріліп, өзгертілгенін айтады. Ең әуелі халқымды, елімді Рәміздер күнімен құттықтағым келеді. Біздің рәміздеріміздің жұмыс істеп келе жатқанына 30 жылдан астам уақыт болды. Біз алғаш 1992 жылы конкурстық жұмысты тапсырдық. Бірақ ол кезде Елтаңбаның нақты стандарты жасалынбаған еді. 2007 жылы біз стандарттық үлгісін жасадық. Ол кезде Елтаңбадағы «Қазақстан» жазуы кириллица әріптерімен жазылған болатын. 2014 жылға дейін біз Елтаңбаны жетілдіріп, стандарттық үлгісін жасап, оны кітап қылып шығарып, заң жүзінде бекіттік. 2014 жылдан бастап латын әрпін енгізу туралы заң шыққаннан кейін Президент Елтаңбадағы жазуды да «Qazaqstan» деп латын әріптерімен жазу туралы тапсырма берді. Сол бойынша 2019 жылы қазір қолданыста жүрген, латын әрпіндегі жетілдірілген, алтындалған ҚР Мемлекеттік Елтаңбасын жасап шықтық. Адамдар Елтаңбаны жасап, тапсырғаннан кейін сол бойынша қалды деп ойлайды. Жоқ, ол 30 жыл бойы жетілдіріліп, жаңарып, сапасы жақсарып келе жатыр, – дейді архитектор. Сәулетші ҚР Мемлекеттік Елтаңбасы әлемдегі ең үздік мемлекеттік рәміздердің бірі екенін жеткізді. Жандарбек Мәлібеков Елтаңбадағы әр элементтің символикалық мәні барын айтады. Олардың мағынасын түсіну үшін тарихқа терең бойлау керек. Автор Елтаңбада қазақ даласының 5 мың жылдық өткенін, бүгіні мен болашағын бейнелеген. Дүниежүзінде геральдика деген ұғым бар. Бұл – өз алдына бір бағыт. Қазір осы геральдика бойынша арнайы комитет те ашылды. Археологиялық жұмыстар, ою-өрнектер, ордендер мен медальдарымыздың бәрі осы геральдика арқылы өтеді. Сондықтан Қазақстан Республикасының Мемлекеттік Елтаңбасы – алғашқы геральдикалық тәсілмен жасалған, ерекше көрнекі және символдық мәні жоғары мемлекеттік рәміз. Ол мағынасы мен геральдикалық көрінісі жағынан 194 елдің ішінде 8-орын алады, – дейді Жандарбек Мәлібеков.

Банкроттыққа өтініш бергендер саны көбейіп барады

02-06-2025 Hits:91 Жаңалықтар sitemanager

Елімізде банкроттыққа өтініш білдірген адамдардың саны өсіп барады. Соңғы дерекке сүйенсек, биылдың өзінде банкроттықты рәсімдеуге 77 106 адам соттан тыс және сот тәртібімен өтініш берген, деп хабарлайды Алатау телеарнасы. Бұл туралы Қаржы министрлігінің Мемлекеттік кірістер комитеті жазды. Мемлекеттік кірістер органдары арқылы 28,4 мың азамат, сот шешімі бойынша 196 азамат банкрот деп танылды. Міндеттемелердің жалпы сомасы – 147,1 млрд теңге. "Төлем қабілеттілігін қалпына келтіру рәсімін 9,5 млрд теңге сомасына 103 азамат қолданды, оның 8-і бойынша қалпына келтіру жоспарлары бекітілді", - деп жазылған хабарламада. Заң қолданысқа енгізілген сәттен бастап банкроттыққа өтініш білдірген адамдардың саны өсіп жатқаны байқалады: 2024 жылы 83 057 өтініш, 2025 жылдың 5 айында – 77 106 өтініш берілген. Заңнамадағы негізгі өзгерістер 2024 жылдың 20 тамызынан бастап рәсімдерді жеңілдетуге бағытталған түзетулер күшіне енді: төлем қабілеттілігін қалпына келтіру рәсімі мерзімі өткен және мүлік болмаған кезде, бірақ тұрақты табыс болған кезде қолжетімді болды, соттан тыс банкроттық енді микроқаржы және коллекторлық ұйымдарды қоса алғанда, қарыз шарттары бойынша талап ету құқығы бар барлық ұйым алдындағы міндеттемелер бойынша қолданылады, өтініш беру тәртібі жеңілдетілді: кредитор мен қарыз сомасы туралы мәліметтерді көрсету, сондай-ақ құжаттарды қоса беру қажеттілігі алынып тасталды. өтеудің болмау мерзімін есептеу тәртібі нақтыланды: 1 АЕК-тен кем төлемдер өтеу болып есептелмейді, мерзім соңғы төлем күнінен бастап есептеледі. Алда қандай өзгерістер болады Парламентте: 2025 жылғы 1 қаңтарға дейін жасалған қарыз шарттары бойынша борышты реттеуді жүргізу туралы талапты алып тастауды; борышкердің себебін көрсетпей соттан тыс банкроттық рәсімін тоқтату құқығын; соттан тыс банкроттық рәсімі аяқталғаннан кейін кредиттік бюролар базасында көрсетілмегендерді қоса алғанда, банкроттың қаржы ұйымдары алдындағы барлық міндеттемесін тоқтатуын көздейтін түзетулер қаралады. Аталған түзетулер ағымдағы жылдың соңына дейін іске асырылады деп жоспарланып отыр.

Қазақстандықтар енді жеке куәлікті онлайн рәсімдей алады

29-05-2025 Hits:187 Жаңалықтар sitemanager

Қазақстандықтар енді жол жүріп сабылмай-ақ жеке куәлікті онлайн рәсімдей алады. Бұл процесс үшін сәйкестендіруден өту, фотосурет пен қолтаңбаны жүктеу, төлеу және құжаттың дайындығы туралы SMS күту қажет, деп хабарлайды Алатау телеарнасы. Спутниктің жазуынша, қазақстандықтар жеке куәлікті онлайн пилоттық режимде ресімдей алады. Жобаны екі бірдей министрлік іске қосқан. Ол үшін қолданылу мерзімі күнтізбелік 30 күннен кейін немесе одан аз мерзімде аяқталса немесе күнтізбелік 10 күннен аспайтын мерзімде аяқталса, куәлікті онлайн ресімдеуге болады, деп атап көрсетілген екі ведомствоның бұйрығында. "Құжаттаудың басқа себептері бойынша электронды үкімет порталы және мобильді қосымшалар арқылы қызмет көрсетілмейді және көрсетілетін қызметті алушыға ХҚКО-ға жүгіну қажеттігі туралы айтылады", - делінген хабарламада. Құжатты онлайн ресімдеу үшін сәйкестендіруден өту, фотосурет пен қолтаңбаны жүктеу, онлайн төлеу және құжаттың дайындығы туралы SMS күту қажет. Бұған дейін қаржы министрлігінің басшысы Қазақстанда негізгі мемлекеттік қызметтерді автоматтандыру бойынша жол карталарын әзірлегенін, оның ішінде жеке куәліктерді ауыстыру, еңбек мигранттарына рұқсат беру және басқаларын атап өткен болатын. Ведомствоның мәліметінше, былтыр ХҚКО операторлары 15,2 млн қызмет көрсеткен. Бұл ретте барлық өтініштердің 80%-і онлайн-форматқа аударыла бастаған он қызметпен байланысты.

Қазақстанда 6 кәсіби мереке пайда болады

27-05-2025 Hits:237 Жаңалықтар sitemanager

Елімізде бірден 6 кәсіби мереке пайда болмақ. Жаңа кәсіптік мерекелерді енгізуге ұсынысты тиісті қызмет салаларының уәкілетті мемлекеттік органдары бастамашылық жасады, деп хабарлайды Алатау телеарнасы. 6 кәсіби мереке туралы жаңа бұйрық жобасын Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігі дайындаған. 10 маусымға дейін жария талқылау үшін "Ашық НҚА" порталында орналастырылып отыр. Сонымен жаңа мерекелік даталар мыналар: 31 қаңтар – кәсіпкерлер күні; 7 шілде – қолөнершілер күні; 9 шілде – табиғи монополиялар саласы жұмыскерлерінің күні; 15 қыркүйек – санитариялық-эпидемиологиялық қызмет жұмыскерінің күні; 12 қазан – кадр қызметі жұмыскерлерінінің күні; 20 қазан – қоғамдық тамақтандыру саласының жұмыскері күні. Бұдан басқа, энергетик күнін мерекелеуді желтоқсанның үшінші жексенбісінен 22 желтоқсанға өзгертіледі.

Қазақстанда бәйге аттарының бағасы қанша?

25-05-2025 Hits:284 Жаңалықтар sitemanager

Елімізде бүгінде ат баптап, оны бәйгеге қосатындар қатары артып келеді. Тіпті сәйгүлікті Қазақстанның барлық өңірінен, шетелден іздейтіндер көп. Асыл тұқымды аттың құны қаншаға бағаланады? ҚазАқпарат осы жайтқа тоқталған, деп хабарлайды Алатау телеарнасы. Бәйгеге қаны таза асыл тұқымды жылқыларды қосады. Жылқының бұл түрінің мекені - Англия. Әу баста ағылшын аттары атауы болса, әлемге тараған соң ол да өзгерді. Сонымен бірге бәйге аттары арасында асыл тұқымды Ахалтеке жылқылары да бар. Арғымақтың бұл түрі араб және қаны таза аттардан қалыс қалмайды. Қазақстан ипподромдарынан араб жылқысында жиі кездестіруге болады. Бағасы өзгелерге қарағанда төмен болатын жылқының тағы бір түрі бар. Ол - ағылшын-араб тұқымы. Аты айтып тұрғандай, екі тұқымның қаны араласқан жылқы. Қайдан және қалай таңдауға болады Бәйгеге қосар сәйгүлікті табу қиынның қиыны. Таңдау кезінде бірнеше ерекшелігіне назар аудару керек. Қай тұқымнан екені маңызды. Егер еркегі немесе ұрғашысы бәйгеде топ жарып жүрген болса, сәйкесінше бағасы да жоғары болады. Сонымен бірге баға жылқының жасына қарай өзгеріп тұрады. 3-4 жасар аттар бәйгеге қосуға жарамды деп есептеледі. Егер бәйгеге қосып, жүлдегі орындарға ие болса, құны арта түседі. Қазақстандағы жарнама сайттарында тек соғымға және бағуға арналған жылқы, кейде үйір сатылады. Ал асыл тұқымды аттарды сататын адамдар санаулы ғана. Сондықтан бәйгеге ат қосатын адамдар шетелден, тіпті мұхиттің арғы жағынан сәйгілікті таңдап әкеледі. Бағасы қанша Қазақстаннан шықпай-ақ сатып алып, бәйгеге ат қосқыңыз келсе, 270-390 мың теңгеден бастауға болады. Ағылшын-араб жылқыларының ең арзанының құны осындай. Рейтинг бойынша екінші орында араб жылқысы тұр. Бағасы орта есеппен 300 мың теңгеден басталып, 1 500 000 теңгеге жетеді. Ал ахалтеке тұқымды жылқы бағасы 550 мың теңгеден басталады. Тіпті бәйгеге қосып, жүлде алу үшін 2 млн 200 мың теңге төлеу қажет болады. Бірақ бұл жылқылардың бағасы одан да қымбат болуы мүмкін. Ең қымбаты - қаны таза жылқы. Оның бағасы 250 мың теңгеден басталғанымен, құлынының құны бәйгеге қосуға жарамды болуына байланысты бағаланады. Ал асыл тұқымды жылқыға 2,5 млн теңге төлеу қажет.

Ұялы телефон бұғатталады: Тіркелгенін қалай тексеруге болады?

20-05-2025 Hits:389 Жаңалықтар sitemanager

Елімізде 25 мамырдан бастап заңсыз әкелінген, саудаланған ұялы телефондар бұғатталады. Ал бұл жағдайға тап болмас үшін не істеу керек? Осы орайда Цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі министрлігі мобильді құрылғылардың верификациясын қалай тексеруге болатынын жариялады, деп хабарлайды Алатау телеарнасы. Министрлік дерегіне сүйенсек, eGov Mobile мобильді қосымшасы, www.gov.kz және imei.rfs.gov.kz порталдары арқылы ұялы телефонды тексеруге болады. Сондай-ақ нақты құрылғыға байланған нөмірлердің санын білуге мүмкіндік бар. IMEI-код тіркелген құрылғылар базасында бар болса, жүйе оның желіде тіркелгені туралы хабарлайды. eGov Mobile мобильді қосымшасы арқылы қызметті пайдалану тәртібі: eGov Mobile қосымшасында авторизациядан өту керек; басты беттегі "Танымал қызметтер" бөлімінен "Абоненттік құрылғының IMEI кодын тексеру" сервисін таңдау қажет; жеке деректерге қол жеткізуге рұқсат беру керек; тексерудің қолжетімді әдістерінің бірін таңдап, нәтижемен танысу қажет. www.gov.kz порталында қызметті пайдалану тәртібі: Қазақстан Республикасының Цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі министрлігінің сайтына өту; "Абоненттік құрылғының IMEI кодын тексеру" сервисіне сілтеме немесе баннер арқылы кіру; тексерудің қолжетімді әдістерінің бірін таңдап, нәтижемен танысу. imei.rfs.gov.kz порталында қызметті пайдалану тәртібі: rfs.gov.kz сайтына өту; тексерудің қолжетімді әдістерінің бірін таңдап, нәтижемен танысу. Бұдан бөлек, ЖСН арқылы тексеру функциясы да қолжетімді. Сондай-ақ IMEI-код бойынша абонентті тексеру сервисі бар, ол белгілі бір құрылғыны қанша абоненттік нөмір қолданғаны жөнінде ақпарат береді.

Қазақстан ана өлімін тез төмендеткен 10 елдің қатарына енді

19-05-2025 Hits:406 Жаңалықтар sitemanager

Еліміз ана өлімі бойынша көрсеткішті айтарлықтай тез төмендеткен 10 елдің қатарына енді. Бүгінде елде гендерлік теңдік саласында ілгерілеу байқалады, деп хабарлайды Алатау телеарнасы. Бұл туралы Орнықты даму жөніндегі үйлестіру кеңесінің отырысында айтылды. Спутниктің жазуынша, экономикалық зерттеулер институтының басқарма төрағасы Әсел Сәрсенбаева азаматтық қоғам әлеуметтік саясаттың негізін нығайтқанын алға тартқан. "Үкімет Орнықты даму мақсаты бойынша және жаһандық сын-тегеуріндерге жауап ретінде еңбек нарығының талабына сәйкес бизнесті қолдау мен кадр даярлау шарасын жүйелі түрде қабылдауда", — деп атап өтті Әсел Сәрсенбаева. Оның айтуынша Қазақстан ана өлімін тез төмендеткен (ДДҰ бағалауы бойынша) он елдің қатарына кіреді. Гендерлік теңдік саласында мемлекет деңгейінде де, жеке секторда да ілгерілеу байқалады. Онда ірі компаниялар гендерлік стратегиялар мен харассментке қарсы іс-қимыл саясатын енгізеді. Құқықтық мәдениеттің өсуі сот жүйесіне қойылатын жаңа талаптарға әкелуде. Қоғам оны одан әрі жақсартуды күтеді. Премьер-министрдің орынбасары – ұлттық экономика министрі Серік Жұманғарин Орнықты даму мақсаттарының қағидаттарын енгізу бірінші кезекте халықтың өмір сүру сапасын арттыруға, үздік халықаралық стандарттарды қабылдауға бағытталғанын, бұл тұтастай алғанда елдің халықаралық аренадағы беделін нығайтуға ықпал ететінін атап өтті.

Қазақстанда көлік саны 6 миллионнан асты

15-05-2025 Hits:499 Жаңалықтар sitemanager

Еліміздегі көлік саны күн санап артып келеді. 2025 жылғы 1 мамырдағы жағдай бойынша Қазақстанда тіркелген автокөлік құралдарының саны 6 176 мың бірлікті құраған, деп хабарлайды Алатау телеарнасы. Олардың ішінде: 86,5% – жеңіл автомобильдер; 9,7% – жүк көліктері; 1,9% – автобустар; 1,9% – мотокөлік Сәуір айында мотокөліктерді қоса алғанда 184,7 мың бірлік автокөлік есепке қойылды Оның ішінде: жеңіл автомобильдер – 153,3 мың бірлік; жүк автомобильдері – 11,3 мың бірлік; автобустар – 1,5 мың бірлік; мотокөлік – 18,6 мың бірлік. 2025 жылғы 5 сәуірден бастап жылдамдығы 50 км/сағ (мопед) дейін мотоқұралдарды міндетті тіркеу енгізілді. Сәуірде тіркелген мотокөлік құралдарының саны 18,6 мың бірлік, осылайша есепке қойылған мотокөлік құралдарының жалпы саны 115,8 мың бірлікті құрады.

Қазақстанда бала туу көрсеткіші өте төмендеп кетті

14-05-2025 Hits:512 Жаңалықтар sitemanager

Елімізде бала туу көрсеткіші рекордтық деңгейде төмендеп кеткен. Бұл туралы Спутника жазды, деп хабарлайды Алатау телеарнасы. Мәліметке сүйенсек, туу көрсеткіші ең төмен аймақтардың бірі - Ақмола облысы - 22%. 2025 жылдың қаңтарынан наурызына дейін 77,3 мың жаңа туған нәресте туылған. Бұл көрсеткіш өткен жылдың I тоқсанымен салыстырғанда 16%-ке аз. Әдетте бала туу көрсеткіші жоғары кезең жылдың III тоқсан қорытындысы бойынша белгіленеді, әсіресе 2020 және 2021 жылдардағы пандемия кезінде маусымдық серпілістер айтарлықтай байқалды. Бала туу бойынша ең төменгі көрсеткіш көбінесе жылдың алғашқы үш айында байқалады. Алайда көрсеткіш өзгеріп тұрғанмен, жаңа туған сәби көрсеткіші соңғы 11 жылда 90 мыңнан түскен емес. 2025 жылдың қаңтар-наурыз айларында туу көрсеткіші 20 өңірде де төмендеді. Ең төменгі туу көрсеткіші 12 аймақта, соның ішінде: Ақмола облысы - 22%; Жетісу облысы - 20,1%; Сондай-ақ қалаға қарағанда ауылдық жерде туу көрсеткіші біршама төмен. Айта кетері, туғандар санымен қатар қайтыс болғандар саны да азайған. Осылайша, табиғи өсім (туу көрсеткіші әрі қайтыс болғандар саны) бір жыл ішінде 20,7% - ға төмендеп, 46,3 мың адамға жетті. Бұл 2014 жылдың басынан бері ең төменгі көрсеткішке айналды.

Қазақстанда әр алтыншы отбасы бедеулік мәселесіне тап болып отыр

12-05-2025 Hits:533 Жаңалықтар sitemanager

Елімізде үйленіп, отбасылы өмірге аяқ басқаннан кейін бала сүю жайы күрделі мәселеге айналып барады. Соңғы мәліметке сүйенсек, бүгінде әр алтыншы отбасы бедеулік мәселесіне тап болып отырған көрінеді. Ал жыныстық инфекция жұқтырған жастардың 60%-ы медициналық көмекке жүгінбейді екен, деп хабарлайды Алатау телеарнасы. Бұл туралы ҚР Президентінің жанындағы Әйелдер істері және отбасылық-демографиялық саясат жөніндегі ұлттық комиссия төрағасының орынбасары Жұлдызай Ысқақова айтты. Сөзінше, бұл көбіне жыныстық жолмен жұғатын инфекциялардың асқынуымен тікелей байланысты. "Денсаулық сақтау министрлігінің зерттеуі бойынша жыныстық жолмен берілген инфекция белгілері бар жастардың 60%-дан астамы медициналық көмекке жүгінбейді. Бүгінде Қазақстандағы әрбір алтыншы отбасы бедеулік мәселесіне тап болып отыр. Бұл жағдай ерлерге де, әйелдерге де бірдей қатысты. ДДСҰ (Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымы) мамандарының пікірінше, мұндай көрсеткіш ұлттық қауіпсіздікке төнген қатер болып саналады", — дейді ол. Сондай-ақ маман бұл мәселемен күрес үшін мемлекет жыл сайын мыңдаған квота бөліп келе жатқанын атап өтті. Тіпті 2021 жылдан бастап Президенттің тапсырмасы бойынша "Аңсаған сәби" арнайы бағдарламасы да жүзеге асып келеді. Соның аясында ЭКО (экстракорпоральді ұрықтандыру) бағдарламаларына жыл сайын мыңдаған квота бөлінеді. Бұл репродуктивті денсаулық саласында ашық әрі ғылыми негізделген диалогты қажет ететін терең проблемалардың бар екенін көрсетеді дейді Жұлдызай Ысқақова.

7,5 млрд: 20 мыңға жуық әскеридің несиесі кейінге шегерілді
Елдегі 20 мыңға жуық әскери қызметшінің несиесі кейінге шегерілді. Кейінге қалдырылған қарыздардың жалпы сомасы 7,5 млрд теңгені құрайды, деп хабарлайды Алатау телеарнасы. ҚазАқпараттың жазуынша, мұндай мәліметті қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі жариялаған. 2024 жылдан бастап Қазақстан Республикасының Қарулы Күштерінде мерзімді әскери қызмет өткеретін азаматтар микрокредиттер мен банктік қарыздар бойынша өз міндеттемелерін орындауды кейінге қалдыру құқығына ие болды. Қағидаларға сәйкес, барлық қызмет ету мерзіміне және демобилизациядан кейін 60 күн ішінде пайыздар, айыппұлдар мен өсімпұлдар есептелмей төлем мерзімі кейінге қалдырылады. 2025 жылдың басындағы деректерге сәйкес, мерзімді әскери қызметке шақырылған 22,4 мың қарыз алушының 20,1 мыңының қарыздары кейінге қалдырылды. Кейінге қалдырылған қарыздардың жалпы сомасы 7,5 млрд теңгені құрады. Төлем мерзімін кейінге қалдыру үшін не істеу керек? Төлем мерзімін кейінге қалдыру өтінішсіз беріледі: шақыру туралы деректерді Қорғаныс министрлігі кредиттік бюроға, содан кейін банктер мен микроқаржы ұйымдарына жібереді. Банктер мен микроқаржы ұйымдары хабарламаны алған сәттен бастап күнтізбелік 15 күн ішінде төлем мерзімін кейінге қалдыруды ресімдеуге міндетті. Ақпараттандыру жазбаша және/немесе онлайн режимінде жеке қатысу қажеттілігінсіз немесе қосымша келісімдерге қол қоюсыз жүзеге асырылады.Шара негізгі борыш пен есептелетін сыйақыға қолданылады. Сондай-ақ, кейінге қалдыру кезеңінде айыппұлдар, өсімпұлдар есептеуге және өндіріп алу шараларын қолдануға тыйым салынады. Әскери бөлімнің тізімінен мерзімінен бұрын шығарылған жағдайда төлем мерзімін кейінге қалдыру тағы 60 күнге сақталады. Төлем мерзімін кейінге қалдырудан бас тартуды қаласа, қарыз алушы күнтізбелік 14 күн ішінде жазбаша өтініш жолдауға құқылы, мұндай жағдайда кредитор кейінге қалдыруды қолдануды жояды. Егер кредит бойынша сот шешімі шығарылса, татуласу келісімі жасалса немесе атқарушылық жазба ресімделсе, төлем мерзімі кейінге қалдырылмайды. Төлем мерзімі автоматты түрде кейінгі қалдырылмаған жағдайда, әскери қызметші: — қаржы ұйымына жазбаша өтініш жібере алады; — Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігіне жүгіне алады. 2025 жылғы 9 сәуірде Қазақстан Республикасы Парламенті Мәжілісінің депутаттары қаржы нарығын дамыту және қаржылық қызметтерді тұтынушылардың құқықтарын қорғау мәселелері жөніндегі заң жобасын екінші оқылымда мақұлдады. Түзетулердің қатарында — әскери қызметшілерге мерзімді әскери қызмет өткеру кезеңінде қарыз беруге тыйым салуды енгізу.
eGov Mobile қосымшасында жеке деректердің таралып кету жағдайын тексеретін сервис пайда болды
eGov Mobile қосымшасында жеке деректердің таралып кету жағдайын тексеретін сервис пайда болды. Бұл туралы мәліметті «Ұлттық ақпараттық технологиялар» АҚ баспасөз қызметі жариялады, деп хабарлайды Алатау телеарнасы. ҚазАқпарат дерегіне сүйенсек, енді азаматтар eGov мобильді қосымшасы арқылы жеке деректердің қауіпсіздігін жаңа Nomad Guard мобильді сервисі арқылы тексере алады. Сервис барлығына қолжетімді және ықтимал қауіптерді іздеу үшін күмәнді сілтемелер мен веб-сайттарды тексеру арқылы жеке деректердің таралу жағдайын оңай анықтауға мүмкіндік береді. Ақпаратта айтылғандай, сауалнамаға қатысқандардың шамамен 53% жеке деректерін интернетте тапқанда не істеу керектігін білмейді. Бұл мәселе 50 мыңнан астам адам қатысқан eGov мобильді қосымшасындағы онлайн сауалнама көмегімен анықталып отыр. Сол сияқты сауалнамаға қатысушылардың 62% жеке деректерді сенімді түрде жариялаған жағдайда қалай әрекет етуді білетін болып шықты. "31%-дан астамы фишингтік сілтемелердің не екенін түсінбейді — онлайн алаяқтардың негізгі құралдарының бірі. Тек әрбір бесінші адам фишингті нақты веб-сайттардан ажырата алады. Осыған қарамастан, 92% «банк қызметкерлеріне» SMS кодтарын бермейтінін айтты, бірақ 8%-ы әлі де қате жіберуі мүмкін. Пайдаланушылар ешқашан өз парольдерін өзгертпейді және тек мәселе туындаған жағдайда ғана өзгертеді. Респонденттердің жартысынан астамы күдікті хабарламаларға тап болды. Сауалнама нәтижелері көрсеткендей, көптеген адам қазірдің өзінде онлайн алаяқтық әрекеттеріне тап болса да, көпшілігі әлі де сандық сауаттылыққа ие емес және өз деректерін қалай қорғау керектігін білмейді. Бұл Nomad Guard сияқты қызметтердің іске қосылуының қажеттілігін көрсетеді", — дейді ұлттық ақпараттық технологиялар орталығынан. Nomad Guard сервисінде белгілі бір сілтемелерді және пайдаланушы жиі жұмыс істейтін сайттарды тексеруге болады. Бұл үшін тиісті жолаққа сілтеме немесе веб-сайт адресін енгізіп, «Тексеру» түймесін басыңыз. Тексеру нәтижелері біраз уақыт алуы мүмкін және жағдайды бақылау үшін, «Менің тексерулерім» бөліміне өтіп, соңғы нәтижені көруге болады. Сервистің басты бетінде жеке деректердің таралуына себеп болған сайттар туралы ақпарат, сондай-ақ таралған немесе жарияланған деректердің көлемі көрсетіледі. Деректер санын басу, оның толық тізімін көрсетеді. Сондай-ақ қосымша қолданушылары арнайы форманы толтыру арқылы күдікті әрекеттер туралы хабарлай алатын «Алаяқтық» бөлімі қарастырылған. Аталған қызметті қалай пайдалану керек: — eGov Mobile қосымшасына кіруі…
Соңғы қоңырау күні өзгерді
Елімізде биыл соңғы қоңырау күні дәстүрлі датаға қайта оралды. Спутниктің жазуынша, биыл 217 мыңнан астам түлек мектеппен қоштаспақ, деп хабарлайды Алатау телеарнасы. Дәстүрлі түрде 34 аптаға созылатын оқу жылы аяқталуға жақын. Еліміз бойынша биылғы оқу жылын 3,9 миллионнан астам оқушы қорытындылайды. 217 мыңнан астам он бірінші сынып оқушысы мектеп бітіреді, деп хабарлайды оқу-ағарту министрлігі. Соңғы оқу күні жылдағыдай 23 мамырда еліміздің барлық мектептерінде "Білімім — Отаныма" тақырыбында бірыңғай сынып сағаты өтеді. Бұл — бүкіл білім беру жүйесі үшін маңызды шара, оқушылар мен ұстаздар оқу жылын қорытындылап, ең маңызды әрі қызықты сәттерді бірге еске алады. "Бірыңғай сынып сағаты оқушылардың бойында білімге ұмтылыс, патриотизм және еңбекқорлық сияқты қасиеттерді қалыптастыруға бағытталған. Балалардың оқудағы әрбір жетістігі — болашағымыздың іргетасын берік етіп қалаудың негізі", - делінген хабарламада. Биылғы оқу жылының ресми аяқталуы жексенбі күнімен сәйкес келгендіктен, 11-сынып түлектері үшін салтанатты шара мектеп әкімшілігінің шешімімен 23-ші немесе 24-ші мамырда өткізіледі. Сондай-ақ, барлық оқушылар үшін тең жағдай мен қауіпсіздікті қамтамасыз ету үшін мектеп форматынан тыс, сән-салтанатты іс-шаралар ұйымдастыру, ақша жинау, автокөлікпен шеруге шығу және басқа да мерекелеу түрлеріне жол берілмейтіні ескертілді.

Елімізде криптобанктер ашылмақ
Қазақстанда криптобанктер ашылуы мүмкін. Үкімет криптобанктерді ашу мәселесін зерделеуге кірісті, деп хабарлайды Алатау телеарнасы Спутникке сілтеме жасап. Дерекке сүйенсек, қазіргі кезде министрлер кабинеті цифрлық активтер бойынша түзетулер пакетін дайындап қойған. Соның аясында криптобанктерді ашу мәселесі де талқыға салынады. Себебі ондай қаржы институттары цифрлық нарықтың жаңа қатысушыларын тартып қана қоймай, цифрлық активтер бойынша операциялардың ашықтығын да қамтамасыз ете алады. Сондай-ақ криптобанктер осы саладағы жобаларды дамытуға мүмкіндік береді. Комплаенс, блокчейн-талдау мен AML мамандарына сұраныс аратды. "Осыған байланысты үкімет Қазақстан Республикасының аймағында тұрақты экожүйені қалыптастыруда шешуші рөл атқара алатын криптобанктерді ашу әлеуетін қарастырып жатыр", - дейді Бектенов. Оның сөзіне қарағанда халықаралық тәжірибе негізінде қаржылық реттеу шаралары да болуы керек. Үкімет криптобанктер нарығындағы қаржының көлемін де есептеп шыққан. 2024 жылы 5,29 млрд доллар болды. 2034 жылға қарай оның көлемі 63,15 млрд долларға дейін өседі деген болжам бар. Ал цифрлық активтердің жалпы саудасы бір жылдың ішінде 134 процентке өсіп, 2024 жылы 18,83 трлн АҚШ долларын құрады.
Қазақстанда кредитке тағы шектеулер енгізіледі
Елімізде кредит алуға қатысты бірқатар шектеулер қабылданды. Заң аясында халықтың әлеуметтік осал топтары үшін қосымша шаралар қарастырылған, деп хабарлайды Алатау телеарнасы. Спутниктің жазуынша, Парламенттің төменгі палатасы кредит алуға қатысты тағы бірқатар шектеулер қабылдаған. Сенаттан кейін оны бірден президенттің қол қоюына жібереді. Онда кімдерге кредит берілмейтіні, қандай шектеулер енгізілетіні және банктік жұмыстарға қандай өзгерістер енгізілетіні толық қамтылған. Кредит кімге берілмейді Мәжіліс депутаттары қаржылық қызметтерді тұтынушылардың құқықтарын қорғайтын заңды қабылдап, жоғары палатаға жіберді. Осы құжатқа сәйкес, кредитке қатысты бірқатар маңызды шектеулер енгізіледі. Олар: әскери қызметшілерге әскери қызмет өткеру уақытында несиелер мен шағын несиелерді бермеу; несие алуға алғаш рет өтініш берген адамның банкте немесе микроқаржы ұйымының филиалында міндетті түрде болуы; шағын несиелер бойынша айып өндіруге тыйым салу; 21 жасқа толмаған және 55 жастан асқан азаматтарға кепілсіз тұтынушылық несиені "электронды үкімет" порталы арқылы келісім алғаннан кейін ғана рәсімдеу; мемлекеттік бюджеттен төленетін төлемдерді және табиғи немесе техногендік сипаттағы төтенше жағдай салдарынан зардап шеккен азаматтарға арналған қайырымдылық ұйымдарынан түскен ақшаны үшінші тұлғалардың өндіріп алуына тыйым салу; тұтынушылық кепілсіз онлайн несиелерді беру үшін 24 сағаттық "салқындату кезеңін" енгізу. Айта кетері, "салқындату кезеңі" – бұл ойлануға берілетін уақыт. Мәселен, банкте немесе микроқаржы ұйымы тұтынушылық кепілсіз онлайн кредитті беруге келіссе, оны алатын адамға ойлануға бір тәулік, яғни, 24 сағат беріледі. Осы уақыттың ішінде ол кредит алуға қаншалықты мәжбүр екенін ой елегінен өткізе алады. Ай сайынғы төлем екі есеге азаяды Заң аясында халықтың әлеуметтік осал топтары үшін қосымша шаралар қарастырылған. "Бұл санаттағы азаматтардың экономикалық жағдайы нашарласа, міндетті түрде кемінде үш ай мерзімге айыппұл есептемей несие мен микрокредиттер төлеу кейінге шегеріледі. Сондай-ақ олардың ай сайынғы төлемі 50 пайызға немесе одан да көп мөлшерге азайтылады", - дейді депутаттар. Қандай комиссияларды алып тастайды Алдағы уақытта кредиттер бойынша кейбір комиссияларға да тыйым салынады. Атап айтқанда, банк несиесін ішінара немесе мерзімінен бұрын өтегені үшін тұрақсыздық айыбын өндіріп алу алынып тасталады. Ал шағын несиелер бойынша кез келген тұрақсыздық айыбы мүлдем болмайды. Бірақ шағын кредитті қайтармағаны үшін есептелген айыптар қалады. Сондай-ақ, қарыз алушылардың жүктемесін…
Елімізде электросамокаттарға да нөмір тағу міндеттелмек
Қазақстанда электросамокаттарға нөмір тағу міндеттелуі мүмкін. Қазіргі уақытта самокаттар мен велосипедтерге мемлекеттік нөмір тағу ұсынысы талқыланып жатыр, деп хабарлайды Алатау телеарнасы. ҚазАқпараттың дерегіне сүйенсек, бұл туралы ҚР Ішкі істер министрінің орынбасары Санжар Әділов мәлім еткен. Парламент Мәжілісіндегі баспасөз мәслихатында самокаттарға қатысты талаптарды күшейту мүмкіндігі жайында сұрақ қойылды. "Біз Әділет министрлігі жанындағы ведомствоаралық жұмыс тобының алаңында бірқатар қосымша түзету дайындап жатырмыз. Атап айтқанда, шетелде қолданылатын тәжірибені енгізу туралы ұсыныс бар. Осы орайда Швейцарияның тәжірибесін зерттедік, яғни ол жақта мемлекеттік нөмірлер тек самокаттарда ғана емес, велосипедтерде де бар. Сондықтан бұл норма мен ұсыныс өте өзекті", - дейді С. Әділов. Оның айтуынша, бұл ұсыныс қазір талқыланып жатыр.

Қазақстан онлайн қызмет бойынша үздік 10 елдің қатарына кірді
Қазақстан онлайн қызмет көрсету бойынша алға шықты. Соңғы деректерге сүйенсек, үздік 10 елдің қатарына кірген, деп хабарлайды Алатау телеарнасы. Бұл туралы Ranking.kz сараптамалық сайты жазды. Рейтингте 193 ел қамтылған Бүгінде еліміздегі мемлекеттік қызметтердің 93%-ы электронды форматта қолжетімді, оның ішінде 90,8%-ын eGov Mobile платформасы арқылы алуға болады. Бұл көрсеткіш бойынша Қазақстан Қытай, АҚШ, Германия, Австралия және БАӘ сияқты дамыған елдерден озып шықты. "БҰҰ деректері бойынша, Қазақстан 2024 жылы 193 елдің арасында үздік ондыққа кіріп, Оңтүстік Корея, Дания, Эстония, Сауд Арабиясы, Украина, Сингапур, Ұлыбритания, Жаңа Зеландия және Жапониямен бір қатарда тұр", — делінген хабарламада. Қазақстаннан кейінгі орындарда орналасқан елдер: Қытай – 11-орын Германия – 12-орын Аустралия – 14-орын Нидерланды – 15-орын БАӘ – 16-орын АҚШ – 17-орын Ал ТМД елдері Қазақстаннан айтарлықтай төмен орналасқан: Армения – 53-орын Ресей – 56-орын Өзбекстан – 59-орын Әзіебайжан – 67-орын Қырғызстан – 89-орын Беларусь – 97-орын Тәжікстан – 130-орын Түрікменстан – 172-орын.
Ұлттық бірыңғай тестілеу қағидаларына өзгеріс енді
Ғылым және жоғары білім министрінің 2025 жылғы 1 сәуірдегі бұйрығымен Ұлттық бірыңғай тестілеуді (ҰБТ) өткізу қағидаларына өзгерістер енгізілді, деп хабарлайды Алатау телеарнасы, ҚазАқпаратқа сілтеме жасап. "ҰБТ қағаз немесе электрондық форматта Ұлттық тестілеу орталығы арқылы немесе жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру ұйымдарының базасында, не болмаса Ұлттық тестілеу орталығы айқындайтын ұйымдарда өткізіледі. ҰБТ-ға қатысуға өтініш (қағаз және электрондық форматта) Ұлттық тестілеу орталығының www.testcenter.kz сайтында онлайн режимде қабылданады", — делінген құжатта. Министрдің бұйрығына сәйкес, негізгі өзгерістер мүгедектігі бар мектеп бітірушілердің ҰБТ-ға қатысу тәртібіне қатысты. Сондай-ақ құжатта келесі мәселелер атап өтіледі: Шетел тілін (ағылшын тілін) меңгеру деңгейін жалпы еуропалық шетел тілін меңгеру құзыреттеріне (стандарттарына) сәйкес растайтын халықаралық сертификаттары бар тұлғалар өз қалауы бойынша ағылшын тілі бойынша бейіндік пәннен немесе «Шетел тілі» (ағылшын) арнайы пәнінен босатылады; TOEFL ITP, TOEFL IBT, IELTS секілді ағылшын тілін меңгеру бойынша халықаралық сертификаттары бар тұлғалар ҰБТ-ға немесе конкурсқа қатысу үшін өтініш берген кезде сертификат мәліметтерін көрсетуі тиіс; SAT, ACT, IB, A-Level, TOEFL ITP, TOEFL IBT, IELTS сияқты халықаралық стандартталған тест сертификаттары бар тұлғалар ҰБТ-ға өтініш беру деректер базасына мәліметтерді енгізіп, сертификат көшірмесін жүктеуі қажет. ҰБТ-ға қатысуға өтініш берген, алайда тестілеуге қатыспаған талапкерлерге, тест өткізу күндері бос орын болған жағдайда, сол кезеңнің ішінде бір күнге тестілеуге қатысу мүмкіндігі беріледі. Бұл мүмкіндік келесі дәлелді себептер болған жағдайда қарастырылады: денсаулығына байланысты, тестілеу күнімен сәйкес келетін № 026/у нысанындағы дәрігерлік-консультациялық комиссия қорытындысы немесе амбулаториялық картадан үзінді жазба/ауру тарихынан анықтама болған жағдайда; «Неке (ерлі-зайыптылық) және отбасы туралы» кодекстің 1-бабы 13) тармақшасында көрсетілген жақын туыстарының қайтыс болуын растайтын құжаттар болған жағдайда; республикалық және халықаралық олимпиадаларға, ғылыми жобалар байқауларына (ғылыми жарыстарға), орындаушылар байқауларына, кәсіби шеберлік байқауларына және спорттық жарыстарға қатысқан жағдайда (жаңа норма); төтенше жағдайлар болғанда. Сонымен қатар: — ҰБТ қағаз форматында тапсыратын талапкер құжаттарды қоса тіркеп, мемлекеттік комиссия төрағасының атына ҰБТ-ны қайта тапсыруға өтініш береді; — ҰБТ электрондық форматында тапсыратын талапкер құжаттарды қоса тіркеп, Ұлттық тестілеу орталығы директорының атына ҰБТ-ны қайта тапсыруға өтініш береді.
Заң күшіне енді: Мопедтер де көлік құралы болып саналады
Елімізде мопедтерге қатысты заң толықтай 5 сәуірден бастап күшіне енді. Бұл күннен бастап оларда көлік құралы болып саналады, деп хабарлайды Алатау телеарнасы. Заң бойынша мопедке мемлекеттік нөмір мен техникалық төлқұжат қана емес, сақтандыру полисін де рәсімдеу керек. Онсыз айыппұл салынады. Мопедті тек айыппұл тұрағынан алып кетуге мүмкіндік болады. Спутниктің жазуынша, бұл ережеге бағынбағандарға айыппұл да қомақты. Талап-ереже мынадай: Айыппұл көлемі қанша Жол қозғалысы ережесіне енгізілген өзгерістерге сәйкес, мопедте мемлекеттік тіркеу нөмірі болуы қажет. Ал иесі А1 санатындағы жүргізуші куәлігін алуы шарт. Бірақ А немесе В санаты болса, мопедті басқаруға рұқсат беріледі. Мопедті тіркеусіз жүргізгені үшін айыппұл қарастырылған. Оның көлемі – 39 320 теңге. Осылайша бүгіннен бастап мемлекеттік нөмірі және тиісті құжаты жоқ мопедтерді жүргізуге тыйым салынған. Бұл шектеу максималды жылдамдығы сағатына 50 шақырымнан аспайтын мопедтерге де қатысты. Сақтандыру полисі қымбаттайды Заң бойынша мопедке мемлекеттік нөмір мен техникалық төлқұжат қана емес, сақтандыру полисін де рәсімдеу керек. 7 сәуірден бастап ондай полистердің бағасы көтеріледі. Мәселен, Алматыда 16-25 жастағы мопед жүргізушісі жаңадан А1 санатындағы куәлікті алса, бір жылдық сақтандыру полисі 24 324 теңгеге түседі. Ал 7 сәуірден кейін ондай полистің бағасы 43 784 теңгеге дейін көтеріледі. Сақтандыру полисі рәсімделмеген мопедтер бірден айып тұрағына қойылады. Ешқандай құжат болмаса, мопедті қалай тіркейді Ішкі істер министрлігінің мәліметіне сәйкес, VIN-код (сәйкестендіру нөмірі) болмаған не шығарылған жылын белгілеу мүмкін болмаған жағдайда қажетті құжаттар тексерістен кейін беріледі. Бұл ретте мопед тексерілген жыл шығарылған жылы болып есептеледі. Ал мемлекеттік нөмір қолданыстағы тәртіпке сәйкес беріледі, яғни жүйе нөмірді автоматты түрде таңдайды. Мопедті айып тұрағынан қалай шығарады Айып тұрағында тұрған мопедті шығарып алу үшін алдымен иесін растайтын құжаттарды көрсету керек. "Ол үшін сату-сатып алу келісімшартын немесе техникалық төлқұжатты ұсыну қажет. Сондай-ақ жеке куәлік пен айыппұлдың төленгені туралы түбіртек көрсетіледі. Соның негізінде мопедті айып тұрағынан шығаруға болады", - дейді полицейлер. Айта кетері, 5 сәуірден кейін де мопедті тіркеуге қоюға болады. Ол үшін мамандандырылған халыққа қызмет көрсету орталығына бару қажет. Сол жерде жеке басын куәландыратын құжаттарды электронды түрде көрсетуге болады…

Prev Next

БАСТЫ ЖАҢАЛЫҚТАР

СОҢҒЫ ЖАҢАЛЫҚТАР

ТЕЛЕХИКАЯЛАР