https://www.youtube.com/embed/jr5SSn34xsc?si=F8jNVoUCBs3UbTnT" 

Еліміздегі жалғыз монополист жолаушылар тасымалдайтын ұлттық компания Қазақстан Темір Жолы банкротқа ұшырауы мүмкін. Бұл компанияға түбегейлі өзгеріс керек. Осылай деген Жоғарғы аудиторлық палата төрағасы Әлихан Смайылов компания жұмысымын сынға алды. Толығырақ алдағы бейнематериалда. 

ӘЛИХАН СМАЙЫЛОВ ЖОҒАРЫ АУДИТОРЛЫҚ ПАЛАТАСЫНЫҢ ТӨРАҒАСЫ:
«ҚТЖ өз міндеттемелерін толық төлеуге қабілеті жоқ және кредиттік тәуекелдің «қызыл» аймағында тұр. Оның борышы 2024 жылдың басында 2,9 трлн теңгені құрады және әлі де өсіп барады. Жалпы борыштың 45%-ы немесе 1,3 трлн теңгесі бұрын алынған борыштық міндеттемелерді қайта қаржыландыруға бағытталған. Активтердің жай-күйінің нашарлауы, борыштардың өсуі және олард уақытылы қайтару мүмкіндігінің болмауы басқарудағы түбегейлі өзгерістерсіз ҚТЖ-ны дефолтқа ұшыратады»

Осылай деп ҚТЖ жұмысын сынаған Жоғарғы Палата төрағасы Әлихан Смайыловқа депутаттар қарсы сұрақ қойды. 

ЕРЛАН САЙЫРОВ ҚР ПАРЛАМЕНТІ МӘЖІЛІСІНІҢ ДЕПУТАТЫ:
«Әлихан Асханұлы, сіз ҚТЖ-ның қаржылық жағдайы мүшкіл екенін айттыңыз. Шыны керек, ол жағдай сіз Премьер-министр болып тұрған кезде ушығып кеткен болатын. Сондықтан сізге сыпайы сұрақ қояйын. Сол кезде неге осы мәселемен айналыспадыңыздар? Екінші сұрағым, неге ҚТЖ-ға қатысты деректер құпия деректерге жатқызылған? ҚТЖ-ға қашан қоғамдық бақылау тетігін енгіземіз? Сіздер жауып қойған қазанның ішінде жемқорлықтың көкесі жатқан жоқ па?»

ӘЛИХАН СМАЙЫЛОВ ЖОҒАРЫ АУДИТОРЛЫҚ ПАЛАТАСЫНЫҢ ТӨРАҒАСЫ:
«Кезінде бұл мәселелерді бірнеше рет көтеріп, тиісті салалық министрлікке және ҚТЖ-ға тапсырма беріп, талап қойдық. Бірақ қабылданған шаралар толық көлемде жүрмей, тиімсіз болып шықты. Сондықтан бұл мәселені тағы көтеруге мәжбүр болып отырмыз. Аудиторлық тексеріс барысында кейбір мәліметті уәкілетті органдардан сұрадық». 

Сондай-ақ отырыста депутаттар пойыздардың уақытынан кешігуі неге жиілеп кеткенін сұрады. Оған жауапты көлік министрлігі теміржол желілерінің тозуымен байланыстырды. Айта кетсек, елімізде 57 пайыз рельстер тозығы жетіп  тұр. Сондықтан соңғы 3 жылда, тіпті 2 жылда жөндеу жұмыстарын жүргізуді көбейткен. Алайда, мердігерлер жауапсыздығынан бұл жұмыстар уақытында іске аспай жатқан көрінеді.

https://www.youtube.com/embed/Fb4d3XSzZFA?si=bDZNh4-ug6kw0qgX" 

Елімізге мемлекеттік іс сапарымен Корея Республикасының Президенті Юн Сок Ёль арнайы келді. Құрметті мейманды ақорда резиденциясында Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев салтанатты жағдайда қарсы алды.

Қазақстанға арнайы келген Корея елінің басшысы мен Қазақстан Президенті Қасым-Жомарт Тоқаев шағын құрамда келіссөз жүргізді. Мемлекет басшысы өзінің шақыруын қабыл алып, елімізге сапармен келгені үшін кореялық әріптесіне алғыс айтты. Сондай-ақ мұны екі ел арасындағы ынтымақтастықты нығайтуға деген шынайы ниеттің айқын көрінісі деп бағалайтынын жеткізді. Өз кезегінде Юн Сок Ёль екі ел арасындағы стратегиялық серіктестіктің 15 жылдығы қарсаңында Қазақстанға сапармен келгеніне қуанышты екенін тілге тиек етті. Келіссөз барысында Қасым-Жомарт Тоқаев пен Корей жетекшісі  елдеріміз  арасындағы қарым-қатынасты кеңейтілген стратегиялық серіктестік деңгейіне көтеруге ниетті екенін тағы да растады. Сондай-ақ осы байланыстарды саяси, сауда-экономикалық және мәдени-гуманитарлық ынтымақтастықтың нақты бағыттары бойынша одан әрі нығайта түсуге өзара ниет білдірді. 
Бұдан кейін Қасым-Жомарт Тоқаев пен Корея Республикасының Президенті кеңейтілген құрамда келіссөз жүргізді. Екі ел делегацияларының қатысуымен өткен келіссөз барысында Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев Президент Юн Сок Ёльдің Қазақстанға жасаған алғашқы мемлекеттік сапарын тарихи оқиға деп бағалады. Сондай-ақ бүгінгі келіссөздер қазақ-корей ықпалдастығының аясын кеңейтіп, екіжақты байланысты жаңа белеске көтеретінін айтты. Қазақстан Президентінің пікірінше, Оңтүстік Корея жаһандық ауқымдағы нағыз экономикалық және технологиялық локомотивке айналды. Ал әлемге әйгілі корей корпорациялары халықаралық аренада елдің «негізгі жаһандық мемлекет» ретіндегі позициясын ілгерілетуге елеулі үлес қосып келеді. 

ҚАСЫМ-ЖОМАР ТОҚАЕВ ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ПРЕЗИДЕНТІ

Келіссөз барысында энергетика, инфрақұрылым, өнеркәсіп, машина жасау, сауда, көлік-логистика, цифрландыру, аэроғарыш өнеркәсібі, қаржы секторы, білім беру, денсаулық сақтау, фармацевтика, туризм, мәдениет, экология және басқа да салалардағы екіжақты ықпалдастықтың перспективалары талқыланды. Кездесу соңында Президент Қасым-Жомарт Тоқаев мазмұнды және конструктивті келіссөз жүргізгені үшін корей тарапына ризашылық білдірді.

Екіжақты келіссөздерден кейін Мемлекет басшысы мен Корея Республикасының Президенті бұқаралық ақпарат құралдарының өкілдері үшін бірлескен мәлімдеме жасады. Қос мемлекет басшыларының екі жақты кездесуінің нәтижиесі аясында сирек кездесетін металдарды бірлесіп зерттеу және өндіру мәселесі де қарастырылды. Қасым-Жомарт Тоқаев Қазақстан нарығына кіргісі келетін корей компанияларына қолайлы жағдай жасауға дайын екеніне назар аударды. Оның пікірінше, мұны жүзеге асырудың нақты жолдары бар. Үкіметаралық комиссия, Іскерлік кеңес пен бизнес қауымдастық арасындағы жұмыс тобы құрылған. Бұл құрылымдар екіжақты экономикалық байланысты нығайтуға зор септігін тигізеді. 

https://www.youtube.com/embed/C3BnHQSO2QM?si=lUP1ftGCqBt5R7mL" 

https://www.youtube.com/embed/Ewuwser4zaY?si=ZsfocHJO_75XoDM3" 

Премьер-Министр Олжас Бектеновтің төрағалығымен өткен Үкімет отырысында денсаулық сақтау инфрақұрылымын дамытудың 2024–2030 жылдарға арналған тұжырымдамасы қабылданды. Мемлекет басшысының тапсырмасы бойынша Денсаулық сақтау министрлігі әзірлеген құжатты министр Ақмарал Әлназарова таныстырды.Министрдің мәліметінше, бүгінде елімізде 7 337 денсаулық сақтау нысаны медициналық қызмет көрсетеді. Оның ішінде 663-і стационарлық, ал 6 674-і алғашқы медициналық-санитариялық көмек көрсететін нысан.Соңғы 5 жылда 400-ден астам медициналық нысан салынып, 36%-дан астам нысанға жөндеу жұмыстары жүргізілді. Сонымен қатар жалпы сомасы 261 млрд теңгеге медициналық құрал-жабдықтар сатып алынған. Бұл ретте инфрақұрылымның тозу деңгейі жоғары 50% күйінде қалып отыр.

АҚМАРАЛ ӘЛНАЗАРОВА ҚР ДЕНСАУЛЫҚ САҚТАУ МИНИСТРІ:  «Бірінші бағыт бойынша инфрақұрылымды жоспарлау процесі демографиялық және халықтың аурушаңдық көрсеткіштеріне ұзақ мерзімді болжамдарына негізделеді. Осы іс-шараларды тиімді іске асыру үшін қажетті нормативтік құқықтық актілер қабылданып, қолданыстағы ақпараттық жүйе базасында денсаулық сақтау инфрақұрылымының цифрлық картасы әзірленеді. Бұл өз кезегінде инфрақұрылымды оңтайлы жоспарлауды, мониторинг жүргізуге мүмкіндік береді. Тұжырымдаманы іске асырудың бірінші кезеңі денсаулық сақтау объектілерін құрылысын кезең-кезеңімен жүргізуді көздейді. Бұл ретте, 11 440 төсек орынды құрайтын 34 негізгі жоба қарастырылған». 

Жоспарға сай өңірлерде заманауи көпсалалы ауруханалар салынады. Олардың ішінде: 6 университеттік клиника, 14 аурухана, 11 перинаталдық және 3 ұлттық орталық бар. Бұдан басқа денсаулық сақтау объектілерін күрделі жөндеу және жабдықтау жұмысы жалғасады.Үкімет басшысы жиын барысында медицина саласын жаңғыртуға байланысты бірқатар тапсырмалар жүктеді.

ОЛЖАС БЕКТЕНОВ ҚР ПРЕМЬЕР-МИНИСТРІ

https://www.youtube.com/embed/xV30p5FKQGY?si=LysG-vxvOqw-ADYy" 

Жастарды маусымдық жұмыспен қамтуға бағытталған жыл сайынғы «Жасыл ел» жобасы бастау алды. Осыған орай Степногорск қаласы бойынша 16 мен 35 жас аралығындағы 120 адам еңбек жасағына қабылданды. Толығырақ тарқатсақ.

"Жасыл ел" бағдарламасы жастардың бос жүрмей, екі қолға бір күрек табуларына, ресми түрде жұмыс берушілермен қарым-қатынас орнатып, тәжірибе жинауларына және қоршаған ортаның жақсаруына  өз үлесін қосады. Жоба қатысушылары елді мекендерді және қала ішін абаттандырып, көгалдандырумен айналысады. 

 МЕРУЕРТ МАЙДАНОВА СТЕПНОГОРСК ҚАЛАСЫ ЖАСТАР РЕСУРСТЫҚ ОРТАЛЫҒЫ БАСШЫСЫНЫҢ МІНДЕТІН АТҚАРУШЫ «Өткен жылы 120 адамды жұмысқа қабылдағанбыз, биыл да дәл солай болды. «Жасыл ел» жобасы маусым-шілде айларында жүргізіледі. Степногорск қаласының жастары тек қала маңындағы жұмыстарға жұмылдырылады». 

Экологиялық жасақ мүшелері өз міндеттеріне қызу кірісіп кеткен. Олар күніне 4 сағат жұмыс істейді. Айлықтары, шамамен, 85 мың теңге. 

ДИАС ХАСЕНОВ «ЖАСЫЛ ЕЛ - 2024»  БАҒДАРЛАМАСЫНА ҚАТЫСУШЫ  «Бұл жұмыс жайлы мен өткен жылы құрбымнан естідім. Екеуміз келіп орналастық. Негізі маған бұл жұмыс ұнайды, өйткені, біз жастар болып қоршаған ортаны тазалаймыз және патриоттық сезіміміз оянады. Осы әрекетемізбен өзгелерге үлгі бола аламыз. Одан қалды, бұл ақша табудың бір жолы». 

Айта кеткен жөн, бағдарлама қатысушыларына берілетін жұмыс орындарының саны жыл сайын артып келеді. Жастар орталығының өкілдері қатысушыларды керектінің бәрімен қамтимыз, еңбекақылары дұрыс әлі уақытылы төленеді,-дейді.

https://www.youtube.com/embed/ewRl-UAvTUY?si=27X27FbEMoi2ammu"

Денсаулық сақтау министрлігінің қымбат орфандық препараттарды мемлекеттік қамтамасыз етуден алып тастау және оларды қайырымдылық қорларына беру жөніндегі ұсыныстары туралы мәселе қоғамда дау тудырып тұр. 

БАҚЫТ МӘДЕНИЕТҚЫЗЫ ҚР ОРФАНДЫҚ АУРУЛАРМЕН АУЫРАТЫН НАУҚАСТАРҒА КӨМЕК КӨРСЕТУ ҚАУЫМДАСТЫҒЫНЫҢ ТӨРАҒАСЫ «Бүгінде орфандық ауруы бар науқастар үш қаржыландыру көзімен қамтамасыз етілген. Бұл орталықтандырылған, жергілікті сатып алу және Қазақстан халқы қоры.  Шын мәнінде, бұл үшеуі де жалпы орфандық ауруы бар науқастардың қауіпсіздігіне кепілдік бермейді. Мәселен, облыстық бюджетте қаражат жоқ болса, науқас дәрі-дәрмексіз, басқа көздерден қамтамасыз ету кепілдігінсіз қалады».

Сондай ақ, спикер өз сөзінде Қазақстан халқы қорындағы жылдық бюджетте 30 млрд теңге бекітілген. Бұл шамамен тек 400 науқасқа ғана жеткілікті сомма. Ал, тіркелмеген науқастарға қордан қосымша қаражат қарастырылмағанын, яғни ондай науқастар мемлекеттің қолдауынсыз қалып кетпегін атап өтті. Сонымен қатар, орфандық ауруға шалдыққан Елена Вогоновада билік өкілдеріне өз уәжін жеткізді. 

ЕЛЕНА ВОГОНОВА МИАСТЕНИЯ НОЗОЛОГИЯСЫ БАР НАУҚАСТАРДЫҢ БЕЙРЕСМИ ҚОҒАМДЫҚ БІРЛЕСТІГІНІҢ ӨКІЛІ: «Құрметті, Ақмарал Шәріпбайқызы! Біздің дәрі-дәрмектің құны қатты қымбат емес. Басқа зауыттар ұзақ жылдар бойы науқастарды сол дәрімен тұрақты түрде қамтамасыз етіп келеді және оларда дәрімен қамтамасыз етуді алып тастау мәселесі жоқ.Біздің денсаулығымыз бен өміріміз сіздің қолыңызда! Бізді науқас ретінде тыңдауыңызды сұраймыз. Біз қоғамның толыққанды мүшесі бола аламыз. Біздің толыққанды өмір сүру құқығымыздан айырмауыңызды сұраймыз».

https://www.youtube.com/embed/W7i_bbq-W6U?si=W8BfFxbbmPaM5qwe" 

Елімізде ҰБТ- ның басталғанына бір айға жуықтап қалды. Тестілеу  5 шілдеге дейін жалғасады. Ал, төтенше жағдай режимі жарияланған 6 өңірде (Ақмола, Ақтөбе, Атырау, Батыс Қазақстан, Қостанай, Солтүстік Қазақстан облыстарында)  ҰБТ  12 шілде де аяқталады. Қазақстанның ең ірі мегаполисі Алматыда ол қалай өтіп жатыр? Біздің түсіруші топ түлектермен тілдесіп көрді.

Бұл - әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті. ҰБТ осы жоғары оқу орнының интернет залында өтеді. Бүгін тест тапсырушы түлектердің соңы ғимаратқа тексерістен өтіп аудиторияға жіберілді. Оларға төрт сағат уақыт беріледі. Айта кетейік, Алматыда тестілеу орталығы биыл біреу ғана. Сондықтан, күніне бір мың түлек білімін  дәлелдеп, бағын сынайды. 

НҰРСҰЛУ АЛИБИЕВА ҰЛТТЫҚ ТЕСТІЛЕУ ОРТАЛЫҒЫНЫҢ, АЛМАТЫ ҚАЛАСЫ БОЙЫНША БАСШЫСЫНЫҢ  МІНДЕТТІ  АТҚАРУШЫ:  «Қазақстан бойынша, 186 мыңға жуық өтініші түсті, соның ішінде 27801 Алматы қаласынан. Талапкерлерге келер болсақ, көңіл - күйлері жақсы.Келген кезде өздерінің жеке заттарын мына ұяшықтарға салып қояды. Кейін металіздегішпен тексеріп, аудиторияға жібереміз. Егер тыйым салынған зат табылса, бірден акт толтырылып тестілеуге кірмейді».

Өкінішке қарай, ҰБТ басталған күннен бері 25 оқушы тестілеу талаптарын бұзғаны үшін аудиториядан шығарылған. Деседе, ол үміткерге екіншісін тапсыруға мүмкіндік беріледі. Бірақ, алғашқысында жіберген қателікке жол бермеу керек.

НҰРСҰЛУ АЛИБИЕВА ҰЛТТЫҚ ТЕСТІЛЕУ ОРТАЛЫҒЫНЫҢ,АЛМАТЫ ҚАЛАСЫ БОЙЫНША БАСШЫСЫНЫҢ  МІНДЕТТІ  АТҚАРУШЫ: «Негізгі  және конкурстық ҰБТ болғандықтан сұрақтарды 70-80 пайызға өзгертуге тырысамыз. Бірақ, мағнасы ұқсас болады».

Күннің аптап ыстығына қарамастан талапкерлерге  ата –ана, туған –туыс, дос- жаран қолдау көрсету үшін келіп отыр. Жедел-жәрдем, өрт сөндіру қызметкерлері де осында. 

ЕРБОЛАТ СӘРСЕНОВ ДӘРІГЕР: «Мұнда қатты ауытқұлар болмайды. Бала қобылжып, естерін жоғалтса, суын беріп, тыныштандырып, түсіндіріп қолдау көрсетеміз.

Араға бір сағат салып, тест тапсырғандар ақырындап шығып жатыр. Солардың бірін сөзге тартып көрдік.

ҰЛАСБЕК ӘМІРХАНОВ: «Көңіл күй қалай? Жақсы. Курсқа қатысқан кезде кураторлар айтатын «өздеріңді ең нашар балл алам деп барыңдар», дейтін. Өзім 60-70 деп ойлағам.Сөйтсем 80 алдым. Қуанып кеттім».

ҚР Ғылым және жоғары білім министрлігінің шешімі бойынша 2024  жылы талапкерлер негізгі ҰБТ-ны екі рет тапсырып, ең үздік нәтижемен грант конкурсына қатыса алады. 

Биыл 186 мыңға жуық талапкер тестілеуге қатысуға екі мүмкіндікті есепке алғанда 342 мың өтініш берген. Оның ішінде тапсырушылардың 75% – ы қазақ тілінде, 24,9% - ы орыс тілінде, 229 адам ағылшын тілінде тестілеуден өтуге өтініш білдірді.

https://www.youtube.com/embed/Dh1HRHHitsw?si=rQHJeVSb__JWJ7jg" 

https://www.youtube.com/embed/CR4yFgLTnPI?si=omp5DfkCXI7JgdFf" 

Егер балаңызды спорт секциясына беремін десеңіз, бұл ақпарат сіз үшін. Бұдан былай елімізде балаларды спорт секцияларына қабылдау тәртібі өзгереді. Енді баланың ата-анасы немесе заңды өкіліне ешқайда барудың қажеті жоқ. Жүйе толық автоматтандырылады. Сәйкесінше, орын ауыстыруға да жол берілмейді. Порталда заңды өкілдерінің берген өтініші бойынша баланың жас шектеулері ескеріле отырып, өтінім берушінің әрбір спорт секциясы бойынша кезек автоматты түрде жеке құрылады. 

АЗАМАТ АПАХАЕВ ҚР ТУРИЗМ ЖӘНЕ СПОРТ МИНИСТРЛІГІ БҰҚАРАЛЫҚ СПОРТТЫ ДАМЫТУ БАСҚАРМАСЫНЫҢ БАСШЫСЫ: «Енді спорт секциясына қабылдау кезегі ақпараттық жүйеде автоматты режимде жүргізіледі. Сондай-ақ баланың және заңды өкілінің тегі, аты, әкесінің аты (бар болған жағдайда), спорт секциясының түрі, өтініштің нөмірі мен уақыты, секундтың үлесіне дейін дәлме-дәл, кезектегі реттік нөмірді қамтитын ақпараттық жүйе ұсынған мәліметтер негізінде бөлуге арналған орындардың тізімін қамтиды. Кезек заңды өкілдерінің берген өтініші бойынша баланың жас шектеулері ескеріле отырып, өтінім берушінің әрбір спорт секциясы бойынша жеке құрылады. Ішкі істер органдарында есепте тұрған девиантты мінез-құлықты балалар басым тәртіппен ақпараттық жүйеде тіркеледі».

https://www.youtube.com/embed/0iTS6zCJEZo?si=uSs_SgxBQCFdnj9J" 

Маңғыстауда балық шаруашылығын дамыту үшін жағдай жасалмаған. Бұл кәсіппен айналысатындар - ауланған балықты тапсыратын орынның жоқтығын алға тартады. 

Ширек ғасырдан астам уақыттан бері нәпақасын осы кәсіптен тауып жүрген Мир Жолдыбаевтың ресми балықшы деген құжаты бар. Бір жылда үкіметтен екі бөліп берілетін лицензиядағы лимит аздық етеді деген ол,бірінші кезекте соны көбейтіп берсе екен, - дейді. 

МИР ЖОЛДЫБАЕВ  БАЛЫҚШЫ:«Бірінші берілетін лицензияны 4 айға береді. Сол 4 айға бір бригадаға бергені 1 тонна кифаль. Мен жаңа айттым ғой, күніне 1 тонна аулауға болады. Бірақ оны аулай алмаймыз. Себебі сақтайтын жеріміз жоқ. Солай енді, біз күніге 200-300 келі аулаймызда болды, қайтамыз. Артық салатын жеріміз жоқ. Проблемамыз сол. Бізге жағадан морозильник, холодильник салса, мен енді өңдейтін зауыт айтып тұрғаным жоқ. Әуелі қабылдайтынын жасап алсын. Содан кейін балықшылардың барлығы өздері үшін соған тапсырады». 

Балықшылардың мәселесі тек рұқсат құжатындағы лимит емес, ауланған балықты тапсыратын орынның жоқтығыда қынжылтады екен. Амалсыздан осындай шағын жерге 300 келі өнім сиятын мұздатқышта сақтайды екен. Ал ол, кәсіпті дөңгелетуге көп кедергі,- дейді балықшы. 

Облыстық балық шаруашылығы басқармасының басшысы Арман Мулдашевтың айтуынша, Түпқараған ауданы Аташ елдімекенінде жалғыз балық қабылдау пункті бар. Алайда басқа кәсіпкердің шаруасына араласа алмайтынын алға тартты. Ал балық аулау лимиті арнайы мамандардың теңіздегі биоресурстарды зерттеу нәтижесіне сәйкес беріледі деді.

АРМАН МОЛДАШЕВ  БАЛЫҚ ШАРУАШЫЛЫҒЫ БАСҚАРМАСЫНЫҢ БАСШЫСЫ: «Балықшылардың айтуы “бізде қабылдау пункті жоқ” дейді. Иә, мына жерден елдімекен айналасында қабылдау пунктері бар. Алшақ елдімекендерден тыс жерлерде балық қабылдау пунктін ашып орнату ол мына субъектілерге шығын болып тұр. Себебі кәсіпкер салқындатқыш, тоңазытқышын қою керек, өзінің шығындары бар. Ол жерде қаншалықты балықшылар балықтарын әкеліп тапсырады деген сұрақ бар. Ол жерде де субъектілердің мүмкіндігін қараумыз керек. Егерде субъектілерді міндеттеп, қабалдауды ұйымдастырсақ, нарықта балықтың бағасы өсіп кету мүмкін. Себебі олар өздерінің шығындарын есептеп кетеді. 

Басқарма басшысы балықшылардың уәжін назардан тыс қалдырмай, әр ауданға барып олармен кездесуді жоспарлап қойыпты. Аталмыш проблемаларды сол жерде де тағы бір пысықтап алатынын жеткізді.

https://www.youtube.com/embed/Zfy3sY8krDc?si=r05v7plR3pFNCXPx" 

Елімізде халықты мазалап жүрген утиль алымы туралы мәселе әлі де оңды болмай тұр. Әлеуметтің өзекті проблемасына айналған тақырыпқа байланысты жұртшылық тарапынан арнайы петиция жарияланған да еді. Өнеркәсіп комитет төрғасының сөзінше, дау көтеріп тұрған петицияға байланысты отырыс, депутаттар мен мемлекеттік органдардың, сондай-ақ петицияға бастамашылық жасаған топтың өкілдерімен бірге 13 маусымда өткізілмек.

АЗАМАТ СЕРІКҰЛЫ ҚР ӨҚМ ӨНЕРКӘСІП КОМИТЕТІНІҢ ТӨРАҒАСЫ «Жалпы утиль сбор, утиль алымы деп қазақша да айтамыз. Негізгі мақсаты 2 бағытта. Бірінші – тарифтік саясат. Яғни, шетелден ескі автокөліктерді кіруді шектеу, реттеу шаралары қолданылса. Екінші жағы – экология, істен шыққан көліктерді утилизацияға бағытталған түрі болып табылады. Утиль сбор жалпы енгізілгеннен кейін, елімізде автокөліктердің импортталатын саны қатты шектелген жоқ. Мысалы, былтыр 148 мың автокөлік өндірдік. Сырттан келген автокөліктердің саны 157 мыңды құрады. Яғни, осындай паратиттік жүйеде, баланста тұр». 

Сонымен қатар, осы жылғы жоспарда 300 млрд теңгеден астам утилизациялық алым ретінде алынатын қаржы есепте тұр. Ал, ондай қаражаттардың қайда кетіп жатқандығы осы уақытқа дейін жұртшылыққа беймәлім болып келген болатын. Тек соңғы уақыттарда халықтың жаппай сұрау сала бастауынан кейін ғана жауаптылар жұмсалу орындары туралы ақпараттар бере бастады. 

СӘКЕН АМАНГЕЛДІҰЛЫ «ЖАСЫЛ ДАМУ» АҚ БАСҚАРУШЫ ДИРЕКТОРЫ «Қазір мына экологиялық кодексіне сәйкес және экология министрлігімен бірге жоспар құрып, ол ақшаны жаңа техника сатып алуға (автобустар, қоқыс өндіретін, шығаратын заводтар мен машиналарға) жаратып жатырмыз».

Сондай-ақ, ел ішінен утиль алымын түбегейлі жою жайында ұсыныстар түскен болатын. Бірақ, бұл ұсыныстың да өзінің оң мен солды жақтары тағы бар. 

СӘКЕН АМАНГЕЛДІҰЛЫ «ЖАСЫЛ ДАМУ» АҚ БАСҚАРУШЫ ДИРЕКТОРЫ «Әлеуметте алып тастауға көп сұраныс бар. Бірақ, шет мемлекеттерде бұл жақсы көтеріліп жатыр. Мысалы, РФ 1 сәуірден бастап күрт өзгеріп, утиль төлемді көтеріп жіберді. Біздің нарықты қорғау үшін, біздің автопромды дамыту үшін ол утиль сбор алынбайды деп отыр үкімет басшылары».

Автокөлік нарығының белді өкілдерінің қатысуымен өткен форумда 2023 жылы Қазақстанда 198 мың жаңа автокөлік сатылғаны жөнінде айтылды. Оның 70 пайызға жуығы Қазақстанда шығарылған. Қалғандары импортталған автокөліктер. Ал, биылғы жоспарда нарықтың төмендеуіне байланысты, 160 мың жаңа автокөлік сату жоспарда бар деді спикерлер. Дей тұрғанмен, елімізде саны бар, сапасы жоқ ескі көліктердің саны да өршіп тұр. Азаймаудың бірнеше себебін Бекнұр Маратұлы былай түсіндіріп берді.

БЕКНҰР МҰРАТҰЛЫ «АСТАНА МОТОРС» КОМПАНИЯСЫНЫҢ  ДИРЕКТОРЫ «Оған бірнеше себеп бар. Біріншіден, осы жылы өткен регализация. Регализациядан 300 мыңнан астам автокөлік өткен. Ол автокөліктердің көбісі ескі автокөліктер. 2000 жылдардың басында Қазақстанда өте көп серовоз автокөліктер келген. Әрине, ол көліктер күннен-күнге жаңарып жатқан жоқ қой, олар ескіріп жатыр. Сондықтан, біздің негізгі мақсатымыз – жаңа автокөліктердің санын көбейту, Қазақстанға тек қана ескі автокөліктер келмеу, оны бақылауға алу. Өйткені, біз африкандық мемлекеттерге айналып кету керек емес. Біздің нарығымыз – тек қана жаңа автокөліктер сатылып тұрса, жылдан жылға жаңа автокөліктердің көлемі ұлғаяды»

Сондай-ақ, спикер халық қалтасы көтеретін көліктерді сатып алу жөнінде ұсынысын білдірді. Оның сөзінше былтырғы көрсеткіште Қытай автокөліктерінің көлемі жалпы нарыққа шаққанда 40 пайызды көрсеткен. Қытай автопромы дамып тұрғандықтан, бұл көрсеткіштің ұлғаюы әбден мүмкін. Сол себепті, қарапайым қарашаның жақсы жағдайы үшін 6-7 млн теңгені көлемін құрайтын көліктерді нарыққа көбірек әкелу керек деді спикер.  

https://www.youtube.com/embed/1-lL0C9BSUs?si=c9cONHTUgb_EZ8yP"

Алматы облысы Іле ауданындағы «Казпошта» АҚ бөліміне шетелден косметикалық бұйымдар түрінде жасырылған салмағы 777 бүтін онан төрт грамм, есірткі өнімі келіп түсті. Белгілі болғанындай, тауарды қабылдап алған адам есірткі өнімдерінің заңсыз айналымы үшін бұрын сотталған. Мамандар оның тұрғылықты жері бойынша тінту барысында есірткіні шегуге арналған құрылғылар, қолданылған шприцтар, зип-пакеттер тауып алды. Аталған азамат сот шешімімен қамауға алынды.

ӘЛІБЕК ӘБДІЛОВ ҚР ҚМА РЕСМИ ӨКІЛІ: «Тергеу амалдары жалғасуда. «ҚПК-нің 201 бабына сәйкес өзге ақпарат жария етуге жатпайды. Сондай – ақ агенттік экономикалық құқық бұзушылықтар фактілері жайлы «АФМ Insider» телеграм ботына хабарлауға мүмкіндік бар екенін еске салады».