НОВОСТИ

Елімізде жаңа магниттік дауыл тұрады деп болжануда. Қазірдің өзінде 3 күндік тербелістері басталған, деп хабарлайды Алатау телеарнасы. 

Елдегі магниттік дауыл туралы Закон.кз жазды. Ондағы дерекке сүйенсек, магниттік тербелістер бір күн бұрын басталған. Әрі 3 күнге жалғаспақ. 

Ғарыштық зерттеулер институтының Күн астрономиясы зертханасының сайтында ұсынылған кестеге сәйкес, 24 қаңтарда сағат 18.00-де Жер магнитосферасы турбулентті болады. Содан кейін 25 қаңтарда дәл осы уақытта, ал 26 қаңтарда бұзылулар шарықтау шегіне жетеді. Мәскеу уақытымен 6.00-де және түстен кейін басылады. Ал 27 қаңтар мен 17 ақпанды қоса алғанда магнитосфера тыныш болады.

18 және 19 ақпанда G1 магнитті дауылы болады деп болжануда.

Магниттік дауылдардың күші бес балдық шкала бойынша бағаланады. G1 дауылы әлсіз болып саналады. Дегенмен, ауа-райына тәуелді адамдар мұны сезінеді. Созылмалы аурулары бар адамдардың жалпы денсаулығы нашарлауы мүмкін. Оларға өз денесін мұқият тыңдауға және қажет болған жағдайда тиісті көмек алуға кеңес беріледі.

Мәжілісте вейпке тиым салатын заң жобасын қабылдады. Бұл мәселе 3 жылдан бері қызу талқыланып келген еді, деп хабарлайды Алатау телеарнасы. 

Спутниктің жазуынша, заң жобасында темекі өнімдерін тұтынуды шектеу нормалары қарастырылған. Оған сәйкес енді елімізде вейптерді әкелуге, өндіруге, сатуға және таратуға тыйым салынады.

Мәжіліс депутаты Елнұр Бейсенбаевтың айтуынша, вейпке тыйым салу мәселесі үш жыл бойы қызу талқыланып келеді.

"Қазіргі кезге дейін бейресми ақпаратқа сүйенсек вейптердің таралуы 200 есеге өскен. Олар қазір қаптап тұр, барахолкадан немесе кез келген дүкеннен балалар сатып ала береді. Сондай-ақ жуырда "Балалар қоры" атты қоғамдық ұйымның кішігірім әлеуметтік зерттеуі бойынша алматылық балалардың 80%-і, астаналық балалардың 83%-і вейп қолданады деген ақпарат шықты. Бұл өте қауіпті үрдіс. Біз оған тоқтау салуымыз керек. Сол себепті біздің қазіргі бағытымыз – балаларды осындай қауіп-қатерден, денсаулығына зиян келтіретін індеттен сақтау. Позиция осы", - деп түсіндірген депутат мәжіліс кулуарында.

Жаңа нормаға сәйкес, вейптердің заңсыз айналымы үшін қылмыстық жауапкершілік енгізіледі. Дәлірек айтқанда, вейпті сатқаны үшін ең жоғары жаза – 50 тәулікке дейін қамауға алу; әкеліп, таратқаны үшін – 2 жылға дейін бас бостандығынан айыру, қылмыстық топ жасаған не аса iрi мөлшерде жасалған, бiрнеше рет жасалған әрекет үшiн – 5 жылға дейiн бас бостандығынан айыру жазасы көзделген.

Сонымен қатар осы заң аясында медициналық қызметкерлерге емделушінің жеке ерекшеліктеріне қарай емдеудің оңтайлы әдістерін таңдау мүмкіндігін беру үшін медициналық көмек көрсету кезіндегі міндетті клиникалық хаттамаларды қолдану алынып тасталады.

Алматыда тағы жер сілкінісі тіркелді. Бұл жолы 2 балл, бірақ 2 рет, деп хабарлайды Алатау телеарнасы. 

Жер сілкінісін Төтенше жағдайлар министрлігінің "ННЦСН и И" ЖШС сейсмикалық станциялар желісі 23 қаңтарда Астана уақытымен сағат 15:07-де тіркеді. Табиғат мінезі Қырғызстан мен Қытай шекарасында тіркелді. 

"Жер сілкінісінің ошағы Алматыдан оңтүстік-шығысқа қарай 264 шақырым жерде Қытай аумағында орналасқан. Жер сілкінісінің энергетикалық класы - 11,6. Магнитудасы MPV - 4,9", - делінген хабарламада.

Екінші жер сілкінісі Алматыдан оңтүстік-шығысқа қарай 269 шақырым жерде Қытай аумағында орналасқан.

Екеуінің де баллдық көрсеткіші 2.

Алматы қаласы сеймикалық қауіпті аймақта орналасқанын ешқашан ұмытпау керек. Өйткені апат айтып келмейді. 

Осы орайда Алатау телеарнасы халыққа жер сілкінісі кезіндегі 10 қарапайым қадамды есте ұстауды хабарлайды. 

1. жер дүмпуі кезінде үрейленбеңіз;
2. жер силькіну кезінде лифт және баспалдақты қолданбаңыз;
3. жихаздан, терезеден, ары тұрыңыз;
4. жасырынатын жерді табыңыз, жоғарғы қабаттарда негізгі іргэлі қабырғалардың бұрышында орын алып жасырыңыз;
5. көп қабатты үйлерде жер силькінісі аяқталған соң ғимараттан шығыңыз;
6. кетер алдында суды, газды, электр қуатын мүмкіндігіңізше өшіріңіз;
7. простирал жол сандығын алыңыз (алдын ала дайындау қажет); 
8. электр желалерден , ғимарат, ағаштардан аулақ болыңыз;
9. жер селкінуіне дайын болыңыз;
10. қарт адамдарға, балаларға, мүмкіндигі шектеулі адамдарға көмек көрсетіңиз.

Айта кетейік, бұған дейін Алматыда 5 баллдық жер сілкінісі болғанын жазған едік . Табиғат апатынан 8 адам зардап шекті.

Алматыдағы жер сілкінісі болардан бұрын қалада ешқандай ескерту дабылы, электр сиреналары қосылған жоқ. Десе де бұл жағдайға әкімдік былай деп пікір білдіруде, деп хабарлайды Алатау телеарнасы. 

ТЖД бастығы Нұрлан Атығаевтың сөзіне сүйенсек, сиреналар 5,5 балл жер сілкінісі жағдайында ғана қосылады екен. 

“Алматыда барлығы 843 электр сиренасы бар, бұл 100% қамтуды құрайды. Сиреналар сейсмостанциялар магнитудасы 5.5 баллдан асатын тербелістерді тіркеген кезде іске қосылады. Тиісінше, 4-тен 5 баллға дейінгі дүмпулер тіркелген кезде сиренаны қосу қажет емес. Ол  дүрбелең тудырар еді.", - деп түсіндіреді спикер. 

Сонымен қатар ол Алматыда халықты жинайтын 384 пункт барын да еске салды. Бірақ қауіпсіз нүктелер бір жарым сағат аралығында есігін ашқан. 

“Біздің қалада 384 нысан бар-бұл 229 мектеп және 115 балабақша. Олардың барлығы сейсмикалық тұрақты. Түнде күзет сол жерде жұмыс істеді. Жарты сағат-сағат ішінде мектеп қызметкерлері сол жерлерге келіп, халықты қабылдады”, - деп түсіндірді ТЖД басшысы. 

Бұл түні пункттерге 11 мыңнан астам адам жүгінген. Оның ішінде 3,5 мыңы бала. Қазіргі уақытта 1000-нан астам адам бар, олардың барлығы осы сағат аралығында үйлеріне тарайды.

Айта кетейік, 23 қаңтар түнгі сағат 00:09-да 5 баллдық жер сілкінісі тіркелді. Салдарынан 8 адам зардап шеккен. Жарақат алған үш адам тұрғын үйлердің 2 және 3 қабатынан секірген. 

Премьер-Министр Әлихан Смайылов Алматыда болған жер сілкінісіне байланысты мәлімдеме жасады. Сөзінше дабыл белгілері дер кезінде қосылған жоқ, деп хабарлайды Алатау телеарнасы. 

Үкімет басшысы осы жағдайға байланысты жауапты адамдарға нақты тапсырма берді. 

"Бақытымызға орай, қаза болғандар мен ауыр зардаптар болған жоқ. Бірақ жарақат алғандар бар. Дер кезінде хабары жоқ және нақты әрекеттері жоқ адамдар үрейленді. Олар екінші және үшінші қабаттан секірген кезде зардап шекті. Бұл ескерту жүйелерін дер кезінде қосу қажет екенін көрсетеді. Халыққа мүмкіндігінше ертерек хабарлап, хабарламалар жіберіңіз", - деді Смайылов. 

Сондай-ақ ол жер сілкінісі қаупі бар аймақтарда оқу-жаттығуларды жиі өткізіп, тұрғындардың іс-әрекет алгоритмін іс жүзінде білуі  керегін еске салды. Әрі нақты 3 тапсырма жүктеді. Яғни: 

Бірінші. Облыстық әкімдіктер мүдделі мемлекеттік органдармен бірлесе отырып, осындай төтенше жағдайларды жою және алдын алу бойынша іс-шаралар жоспарын түзетуі қажет.

Екінші. Жақын арада жедел ден қою үшін әкімшілік органдардың басшылары мен жауапты тұлғалары мен азаматтық қорғау күштерінің диспетчерлік пункттерінде кезекшілік енгіземіз. Бұл барлық маңызды ұйымдарға қатысты. Ол үшін жер сілкінісі қаупі бар аймақтарда азаматтық қорғау жүйесін жоғары дайындыққа келтіру қажет.

Үшінші. Денсаулық сақтау министрлігі мен Алматы әкімдігі зардап шеккендерді емдеуге қажетті шараларды қабылдауда. Төтенше жағдайлар министрлігі жағдайды тұрақты бақылауда ұстайтын болады. Қажетті қызметтер арасында, оның ішінде жер сілкінісінің ошақтары орналасқан көршілес мемлекеттерде нақты өзара іс-қимыл орнату.

Айта кетейік, бұған дейін Алматыда болған жер сілкінісі халықты әбігерге салған еді.