ЖАҢАЛЫҚТАР

Ел экономикасында 2025 жылы айтарлықтай өзгерістер болу мүмкін. Мұндай болжамды Еуразиялық даму банкі сарапшылары ұсынып отыр, деп хабарлайды Алатау телеарнасы. 

Спутниктің жазуынша, Еуразиялық даму банкі Қазақстанның экономикасына қатысты бұған дейінгі болжамға өзгеріс енгізген. Яғни, банк сарапшылары 2025 жылда Қазақстан экономикасының өсімі 5,5 процент деңгейінде болады деп отыр. Оған мемлекеттік бастамалар мен шетел инвестициялары ықпал етпек. Жалпы, жаңа жылда 2024-пен салыстырғанда барлық көрсеткіш жақсарады.

Олар:

• экономиканың 5,5% өседі; инфляция бір процентке баяулап, 7,3% дейін төмедейді;
• базалық мөлшерлеме 1,75 процентке азайып, жылдың соңына дейін 11,25%-ке түседі;

Биыл инфляция баяуласа да, тұрғын үй-коммуналдық қызмет тарифтері өседі. Тұтынушылық кредиттердің саны да артады. Бұның барлығы инфляцияны жылдам төмендетуге кедергі болады. Банктің болжамына сәйкес, ұлттық банктің қазіргі базалық мөлшерлемесі (15,25%) 2025 жылдың бірінші тоқсанына дейін сақталады. Ал теңгенің бағамы әлі құбылмалы болып тұр. Бірақ бұл - уақытша жағдай.

Сарапшылардың айтуынша, квазимемлекеттік кәсіпорындардың валюталық табыстың 50 процентін сатуға қатысты талап, базалық мөлшерлеме мен экспорттың өсуі теңгенің күшеюіне негіз болады. Сондықтан жақын арада ұлттық валюта күшейеді деген болжам бар. Дегенмен долларға шаққанда әлсіреу қаупі сақтала береді.

Жалпы, банк мамандары ЕАЭО-ға мүше мемлекеттерде экономика шамамен 3 процентке өседі. Ал инфляцияның орташа көрсеткіші - 6,4%.

68 жасқа қараған шағында журналист, қаламгер, қоғам қайраткері Мейрамбек Төлепберген өмірден өтті. Мейрамбек Мылтықбайұлы Төлепберген көп жыл баспасөз бен телевизия саласында, мемлекеттік қызметте және ҚР Парламенті Мәжілісінің депутаты ретінде қызмет атқарды, деп хабарлайды Алатау телеарнасы JAMBYL телеарнасы Instagram-дағы ресми парақшасына сілтеме жасап.

Мейрамбек Мылтықбайұлы 1957 жылы 13 мамырда Сарысу ауданы, Тоғызкент ауылында дүниеге келген.

Еңбек жолын құрылысшы болып бастаған. Алматы облысы «Жетісу» газетінде әдеби тілші, бөлім меңгерушісі болып қызметтер атқарды. Журналистика саласында өз қолтаңбасын әуелі спорт тақырыбында қалдырып танылған ол, Орта Азия және Қазақстан спорт журналистерінің халықаралық байқауында (1989) бас жүлдеге ие болды. 2012-2017 жылдары «Қазақстан» телерадиокорпорациясына қарасты аймақтық «JAMBYL» телеарнасын басқарды.

Журналистік ресми сапармен оннан астам шет елдерде болып, арнайы репортаждар мен жолжазбалар жазды. «Сағасында Таластың бір ауыл бар» (1995), «Қаһарман Бақтыораз» (2000), «Ақиқат алдында» (2002), «Ұлбике» (2002), «Шоқыр» (2003) деген кітаптардың авторы. Сегіз жинаққа таңдаулы очерктері енген. 

Қазақстан Президентінің Жарлығымен «Ерен еңбегі үшін» медалімен (1999), Мәдениет, ақпарат және қоғамдық келісім министрлігінің «Мәдениет қайраткері» белгісімен (2000), «Қазақстан Республикасы тәуелсіздігінің 10 жылдығы» медалімен марапатталған. Қазақстан Журналистер одағы сыйлығының иегері (1989), сондай-ақ, Алматы облысының «Балқаш ауданының құрметті азаматы» атағына ие болған. 

Еліміздегі қар барысының саны жарияланды. Бұл туралы ҚазАқпарат жазды, деп хабарлайды Алатау телеарнасы.

Ілбіс немесе қар барысы - Қызыл Кітапқа кіргізілген көп жануардың бірі ғана емес, ол - тәуелсіз Қазақстанның ұлттық символы. Адамның көзіне көп түсе бермейтін бұл аң негізінен таулы жерлерде тұрады. Ілбіс жойылып кету қаупі төнген жыртқыш ретінде халықаралық табиғатты қорғау одағының (IUCN) қызыл тізіміне, сондай-ақ жалпы ауданы 500 мың шаршы шақырым болатын Қазақстан, Бутан, Ресей, Қырғызстан, Непал, Өзбекстан, Моңғолия, Тәжікстан, Қытай, Үндістан, Пәкістан және Ауғанстан сияқты 12 елдің Ұлттық Қызыл кітаптарына енгізілген. Соңғы жылдары Қазақстанда жануарлар дүниесін қорғауда оң динамика байқалады. Бұл сирек кездесетін жануардың жойылып кету мәселесін шешу үшін БҰҰ Даму Бағдарламасы Ұлттық серіктестермен бірлесіп, Қазақстандағы ілбіс пен оның мекендейтін жерлерін сақтау бойынша жұмыстар қолға алынды. Бұл жоба 2018 жылдан бастап БҰҰ ДБ мен жаһандық экологиялық қордың (ЖЭҚ) ынтымақтастығы аясында іске асырылып жатыр.

Жобаның маңызды нәтижелерінің бірі - елдегі қар барыстарының саны туралы жыл сайынғы есеп беру жүйесін құру болды. 1990 жылдың басынан бері оның санын екі есеге артты. Қазір Қазақстанда олардың саны 152-189 айналасында. Бұл - 2019 жылмен салыстырғанда 26 пайызға көп.

Бұл деректер еліміздің таулы аймақтарында, соның ішінде Алтай, Жетісу, Алатау таулары мен Солтүстік және Батыс Тянь-Шаньда жүргізілген ғылыми-зерттеу жұмыстарының нәтижелері мен камера арқылы расталады.

Зоологтердің айтуынша, барыстың ең көп популяциясы Жетісу өңірінде тіркелген. Бұл халықтың жоғары тығыздығына, азық-түлік қорының молдығына, қолайлы экологиялық жағдайға және қорғаныстың болуына байланысты. Бұл жыртқыштар Катонқарағай мемлекеттік ұлттық табиғи саябағында аз кездеседі. Алайда, осыған қарамастан, бұл ұлттық саябақта орнатылған камераға бірнеше рет түсіп қалған. 

Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаевтың Жарлығымен 2025 жыл Жұмысшы мамандықтарының жылы деп жарияланды, деп хабарлайды Алатау телеарнасы.

Ақорда ақпаратына сүйенсек, Үкіметке "Жұмысшы мамандықтар" жылын атап өту бойынша қажетті шараларды қабылдау тапсырылған. Осы Жарлықтың орындалуын бақылау Президент Әкімшілігіне жүктелді.

"Жарлық қол қойылған күнінен бастап күшіне енеді", - делінген Ақорда хабарламасында.

Мемлекет басышысы адал әрі табанды еңбегімен табысқа жеткен адамдар қашанда құрметті, сыйлы болуы керек деп мәлімдеді.

Алматы қаласында жыл басынан бері 19 778 жұп заңды некеге тұрған. “Азаматтарға арналған үкімет” мемлекеттік корпорациясынан мәліметіне сүйенсек, биыл ел бойынша оңтүстік шаһар неке саны бойынша көш бастады, деп хабарлайды Алатау телеарнасы. 

Жалпы қала бойынша аудандық АХАТ бөлімдерінде күніне 160-қа жуық жұп некесін қидырып заңдастырады екен. Некеге өтініш берген жұптардың орташа жасы ерлер үшін 27 жас, әйелдер үшін 25 жас.

“ҚР «Неке және отбасы туралы» Кодексінің 10-бабына сәйкес, неке жасы еркектер мен әйелдер үшін он сегіз жас болып белгіленген. Десе де заң ортақ бала болғанда немесе жүктілік кезінде бұл жасты төмендетуге мүмкіндік береді”, – дейді Әуезов аудандық АХАТ бөлімінің басшысы Гүлзия Баимбетова.

Сондай-ақ, Алматыда ажырасуға өтініш бергендердің де саны азаймай отыр. Жыл басынан бері 4429 жұп некесін бұзған. Әдетте АХАТ қызметкерлері ерлі-зайыптыларға ажыраспас бұрын 1 ай уақыт беретінін еске салды.

“Көбіне ажырасуға өтінішті жастар беріп жатады. Ондай кезде барынша некені сақтап қалуға тырысамыз, ойлануға уақыт береміз. Өтініш берген 10 жұптың, 3-4 жұбы қайтып келмейді. Ол да біздің жұмысымыздың жемісі деп есептейміз”, – деп атап өтті АХАТ қызметкерлері.

Естеріңізге салса кетейік, неке қию туралы өтініш 15 күнтізбелік күн бұрын берілу керек. Аталмыш қызмет электронды үкімет порталы немесе екінші деңгейлі банктердің қосымшалары арқылы онлайн режимінде қолжетімді. Жас жұбайлар АХАТ бөлімінде некелерін салтанатты түрде қиятын болса, қосымша қызметке тапсырыс бере алады.

Елімізде енді жолаушылар пойыз күтпей-ақ, вагоннан вагонға ауысу қызметі арқылы билет сатып ала алады, деп хабарлайды Алатау телеарнасы. 

Жаңа бастама неміс мамандарымен бірлесіп іске қосылды. Оған сәйкес, пойызбен белгілі бір жерге апаратын билет болмаса, вагоннан вагонға ауысып жетуге болады.

Қызметті пайдалану тәртібі:

Жолаушы bilet.railways.kz сайтына кіреді;

Бағыт пен сапар күнін таңдайды;

Тікелей билет болмаған жағдайда, жүйе автоматты түрде "пойыз+пойыз" немесе "вагон+вагон" ауысу қызметтерін ұсынады;

Балама нұсқаларды қарау үшін "Вагоннан вагонға ауысу" бөлімін таңдау қажет;

Ұсынылған нұсқалардың ішінен бір пойыз аясындағы қолайлы билет нұсқасын таңдайды.

Билетті рәсімдеу үшін жолаушы қажетті жеке ақпаратты толтырады.

"Мәселен, жолаушы 28 желтоқсан күні "Астана-Алматы" бағытына билет сатып алуды жоспарлайды. Алайда бұл бағытта орын болмаған жағдайда жолаушы әуелі "Астана-Ағадыр" бағытына билет сатып алып, кейін "Ағадыр-Алматы" бағытына сол пойыздың басқа вагонынан билет рәсімдей алады", - дейді мамандар.

"Вагоннан вагонға ауысу" қызметі жолаушыға бір пойызда орын ауыстырып, екі бөлек билет арқылы баратын жерге жетуге мүмкіндік береді.